Nhật Bản sắp kết thúc năm Heisei vào tháng 4/2019. Trong 30 năm Heisei những cuốn sách bán chạy nhất các năm đã thay đổi như thế nào? Cùng nhìn lại và đánh giá xu hướng cũng như các giai đoạn của xã hội từ “Thuế tiêu dùng” cho đến “Xã hội siêu già”.

 

Heisei gannen – Yoshimoto Banana với “Thuế tiêu dùng”

Heisei ganen (Heisei 1 hay năm 1989) là năm đầu tiên thuế tiêu dùng được áp dụng tại Nhật Bản. Xếp hạng 1 và 2 của dòng phi tiểu thuyết (non-fiction, sách khoa học, kinh tế…) trong năm này là các sách giải thích về thuế tiêu dùng.

Tác giả có sách bán chạy nhất trong năm Heisei đầu tiên là Yoshimoto Banana. Truyện của bà đã độc chiếm dòng tiểu thuyết (fiction, truyện chữ, văn thơ…) với hạng 1 là TUGUMI, hạng 2 là Kitchen (キッチン). Đặc biệt với sự ủng hộ của độc giả trẻ nữ, chỉ sau một thời gian ra mắt Yoshimoto Banana đã trở thành tác giả vô cùng được yêu thích.

 

Tác phẩm nước ngoài xếp thứ hạng cao

Các tác phẩm nước ngoài dần dần xuất hiện. Heisei 2 (năm 1990) đánh dấu vị trí thứ 1 trong dòng tiểu thuyết là tác phẩm Phía bên kia nửa đêm (真夜中は別の顔) của tiểu thuyết gia người Mỹ Sidney Sheldon.

Sau đó các tác phẩm Dòng máu (血族) và Kí ức lúc nửa đêm (明け方の夢) cũng đưng thứ nhất trong 3 năm liên tiếp.

Tiểu thuyết Những cây cầu ở quận Madison (マディソン郡の橋) xếp vị trí thứ 3 trong 2 năm liên tục từ Heisei 5 (năm 1993). Tác phẩm Forrest Gump (フォレスト・ガンプ) giữ vị trí thứ 3 vào năm Heisei 7 (năm 1995) và bộ phim chuyển thể cùng tên cũng tạo được tiếng vang lớn.

 

Tản văn của Sakura Momoko

Vị trí thứ 2 của dòng phi tiểu thuyết trong Heisei 3 (năm 1991) là tản văn もものかんづめ của tác giả Sakura Momoka mới mất năm 2018.

Vào Heisei 4 (năm 1992), tác phẩm さるのこしかけ  cũng xếp vị trí thứ 2. Cùng thời điểm đó phim hoạt hình Chibi Maruko (ちびまる子ちゃん) bắt đầu được chiếu trên truyền hình và hiện tượng Chibi Maruko đã nhận được giải thưởng từ mới – từ thịnh hành năm Heisei 2.

 

Heisei 9 Cú hit lớn từ A Lot Paradise

Bán chạy nhất trong Heisei 9 (năm 1997) là tiểu thuyết tình yêu A Lost Paradise (失楽園) viết về việc ngoại tình của những người của trung niên do nhà văn Junichi Watanabe chắp bút. Bản chuyển thể thành phim của tác phẩm này cũng tạo nên được tiếng vang lớn.

Từ “Shitsurakuen” để chỉ việc ngoại tình cũng nhận được giải thưởng của năm cho mục từ mới – từ thịnh hành.

Heisei 9 cũng là năm mà nhóm SMAP đã tan rã vào năm Heisei 7 nhận được sự yêu thích như một nhóm nhạc thần tượng quốc dân. Cuốn sách công thức nấu ăn ra mắt trên chương trình truyền hình giữ vững vị trí thứ 2 trong 2 năm tiếp theo kể từ năm Heisei 9.

 

Heisei 11: 6 triệu bản Gotaifumanzoku

Cuốn sách bán chạy nhất trong Heisei 11 (năm 1999) là “Gotaifumanzoku” (五体不満足) của Hirotada Ototake. Từ khi sinh ra Ototake đã không có tay chân nhưng cuốn sách được anh viết với sự tự tin khi còn học tại đại học Waseda đã truyền thông điệp sống tích cực đến rất nhiều độc giả, điều kì diệu là số lượng sách phát hành lên đến 6 triệu bản.

 

Cuốn sách bán chạy nhất đầu thế kỉ 21?

Heisei 14 (năm 2002) là năm giải bóng đá vô địch thế giới World Cup được tổ chức tại Nhật Bản và Hàn Quốc và cũng là năm bộ truyện Harry Potter (ハリー・ポッター) bán chạy nhất. Bộ truyện này đã tạo được tiếng vang trong suốt những năm Heisei và sau đó còn giữ vị trí sách bán chạy nhất thêm 2 lần nữa.

Cuốn sách bán chạy nhất đầu thế kỉ 21, Heisei 13 (năm 2001) là Ai lấy miếng pho mát của tôi (チーズはどこへ消えた？). Thông qua một câu chuyện giản dị, cuốn sách đã nêu ra những điều cần thiết để vượt qua thay đổi của hoàn cảnh và kể cả trong kinh doanh nên đã tạo được sự bùng nổ. Trong thời điểm suy thoái kinh tế lúc bấy giờ những cuốn sách được phát hành có đặc điểm là sách thường dụng và sách phát triển mang lại điều có ích trong cuộc sống và công việc.

Heisei 22 (năm 2010) ghi dấu ấn của Natsumi Iwasaki với Moshidora (もし高校野球の女子マネージャーがドラッカーの『マネジメント』を読んだら), cuốn sách giới thiệu dễ hiểu về luận văn của một tác gia kinh tế học bằng câu chuyện về các đội bóng chày nhỏ và yếu.

 

Heisei 15: Bakanokabe

Cuốn sách bán chạy nhất trong Heisei 15 (năm 2003) là Bakanokabe (バカの壁) của nhà giải phẫu học Takeshi Yoro. Nội dung sách viết về khó khăn căn bản trong việc lí giải giữa con người với con người, số lượng bán ra là hơn 4.400.000 bản.

 

Murakami Haruki

Với chiến thắng áp đảo của Đảng dân chủ, cụm từ “thay đổi chính quyền” (政権交代) đã trở thành từ được bình chọn nhiều nhất trong năm Heisei 21 (năm 2019). Đây cũng là năm mà tiểu thuyết dài tập “1O84” của Murakami Haruki trở thành sách bán chạy nhất. Nội dung của sách hoàn toàn được giữ kín cho đến khi xuất bản và không phụ sự kì vọng của người đọc, sau khi phát hành sách đã lập kỉ lục bán ra một cách kì diệu.

Từ năm Heisei 2 (năm 1990), tập truyện ngắn “TV People” (TVピープル) và tiểu thuyết dài tập “Phía Nam biên giới, phía Tây mặt trời” (国境の南、太陽の西) của Murakami luôn đứng trong danh sách các sách bán chạy.

Heisei 25 (năm 2013) tiểu thuyết “Tazaki Tsukuru không màu và những năm tháng hành hương” (色彩を持たない多崎つくると、彼の巡礼の年) đứng đầu trong danh sách sách bán chạy nhất.

Murakami bắt đầu viết sách từ những năm Showa (1926~1988) và liên tục có những tác phẩm kinh điển vào những năm Heisei, liệu rằng trong những năm tới ông sẽ có những tác phẩm nào trở thành sách bán chạy nhất?

 

Cuốn sách bán chạy nhất trong Heisei 27 (năm 2015) là Hibana (火花) của Naoki Matayoshi. Là một diễn viên hài được yêu thích nên việc Naoki ra mắt với tư cách là một tiểu thuyết gia văn học thuần tuý. Cùng với việc Naoki nhận được giải thưởng văn học Akutagawa mà số lượng độc giả đã tăng lên và lượng ấn bản đạt 2.500.000 bản.

Trong số sách của các diễn viên hài có tên trong danh sách sách bán chạy nhất thì Hibana là cuốn đầu tiên kể từ khi cuốn Matsumoto (松本) của Hitoshi Matsumoto (nhóm hài Downtown) nhận được vinh dự này vào năm Heisei 7 (năm 1995).

 

Năm 2017 là năm mà cuốn sách “90 tuổi nên vui mừng điều gì?” (九十歳。何がめでたい) của bà Aiko Sato trở thành sách bán chạy nhất. Sự thật tâm và hài hước của tác giả chính là điểm thu hút của cuốn sách này.

 

Đặc trưng của những cuốn sách bán chạy trong những năm Heisei đó là sự thu hút thông qua các phương tiện truyền thông khác chứ không đơn thuần chỉ là sách. Việc một người xuất hiện nhiều trên phương tiện truyền thông như chương trình tivi, giải trí cũng chính là cơ hội để sản phẩm của người đó được chú ý tới.

ví dụ, cuốn tiểu thuyết A Lost Paradise được xuất bản thành sách sau khi nó được đăng trên tạp chí, sau đó chỉ trong vòng 5 tháng phim điện ảnh và phim truyền hình đã tạo nên một cơn sốt lớn.

Những cuốn sách được chuyển thể thành phim hoặc có những cái tên thật dài cũng là 1 trong những điểm làm nên sự thu hút cho bản thân cuốn sách đó. Ví dụ như sách 『医者に殺されない47の心得医療と薬を遠ざけて、元気に、長生きする方法』hay sách『フランス人は10着しか服を持たない パリで学んだ“暮らしの質”を高める秘訣』

 

Nguồn: NHK

Dịch bài: LOCOBEE