Ngày 5/8, Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản công bố dân số Nhật Bản tính đến ngày 1/1/2020 là 124.271.318 người. Con số này đã giảm 505.046 người so với năm trước và là mức giảm cao nhất kể từ khi bắt đầu khảo sát thực hiện khảo sát dân số vào năm 1968. Dân số trong độ tuổi lao động từ 15-64 tuổi vốn là cốt lõi của xã hội đã giảm xuống dưới 60% tổng dân số Nhật Bản, lập mức thấp kỷ lục mới.

Ngoại trừ Tokyo, Kanagawa và Okinawa, tất cả các tỉnh thành khác của Nhật bản đều trong xu hướng dân số giảm dần, có những vùng đã hoàn toàn biến mất trên bản đồ do không có người ở.

Tỉnh Tokushima

Ông Kamike Toshikazu (62 tuổi) đã trở về làng Ichiu thuộc thị trấn Tsurugi tỉnh Tokushima để tiếp quản ruộng từ cha mẹ già cho biết ông sống một mình ở đây đã được vài năm. Cha mất, ông sống cùng mẹ và anh trai dưới chân núi, trong làng những người dân lớn tuổi lần lượt qua đời. Khi được hỏi qua điện thoại về tình hình gần đây sau đại dịch corona, ông nói rằng ông đã không nói chuyện với ai trong 1 tháng này, đôi khi ông cảm thấy cô đơn nhưng bù lại không phải lo lắng về việc nhiễm bệnh.

Ảnh: tokushima-iju

15 năm trước làng Ichiu đã hợp nhất với 2 thị trấn để trở thành thị trấn Tsurugi. Sau chiến tranh dân số vào thời kì đỉnh điểm là 8.000 người nhưng hiện nay chỉ còn hơn 700 người. Trong số 32 ngôi làng vẫn còn tồn tại đến ngày nay, hơn một nửa trong số đó (19 ngôi làng) được dự đoán rằng sẽ không còn cư dân nào nữa.

Theo khảo sát năm ngoái của Bộ Nội vụ và Truyền thông, có 3.197 ngôi làng trên toàn quốc được chính quyền địa phương trả lời rằng có nguy cơ trở thành làng không người vào một lúc nào đó hoặc trong vòng 10 năm. Chỉ riêng tỉnh Tokushima đã có 267 ngôi làng biến mất.

Tỉnh Oita

Ảnh: map

Cách đây 15 năm, ngôi làng Nakatsue cũ ở tỉnh Oita đã sáp nhập vào thành phố Hita ở lân cận. Dân số tại thời điểm sáp nhập là 1.312 người và đã giảm xuống còn gần 731 người vào cuối tháng 7 năm nay, tức là gần một nửa. Tỷ lệ già hóa vượt quá 50% và một số làng đã biến mất sau khi sáp nhập.

Theo ước tính của Viện Nghiên cứu dân số và an sinh xã hội quốc gia, tổng dân số Nhật Bản sẽ đạt 106,42 triệu người vào năm 2045, giảm khoảng 16% so với năm 2015. Người trẻ vẫn sẽ đổ về các thành phố lớn nên không làm thay đổi cơ cấu về tỉ lệ sinh ở nông thôn.

Một vòng Oita cùng suối nước nóng Beppu

Tỉnh Aichi

Thành phố Shinshiro, tỉnh Aichi có dân số khoảng 52.000 người trong cuộc điều tra dân số năm 2005 nhưng đã giảm 5.000 người trong vòng 10 năm. Đây là thành phố duy nhất trong tỉnh được liệt vào danh sách “thành phố có khả năng biến mất”. Trước sự suy giảm dân số, thành phố Shinshiro đang xem xét việc xóa bỏ và tích hợp các cơ sở công cộng.

Giải pháp cho vấn đề dân số

6 năm trước Hội đồng sáng tạo Nhật Bản khuyến nghị loại bỏ sự tập trung tại Tokyo. Tuy nhiên, tình hình vẫn không được cải thiện và số người chuyển đến khu vực Tokyo trong 2 năm 2018 và 2019 đã vượt quá số người chuyển ra là khoảng 140.000 người.

Sau chiến tranh, Nhật Bản tập trung người và tiền vào Tokyo để đạt được tăng trưởng kinh tế bằng cách thu hút thanh niên từ khắp nơi trên đất nước. Việc giảm người trẻ ở khu vực nông thôn đã diễn ra đồng thời đi kèm là tỷ lệ sinh giảm. Tokyo được gọi là “hố đen” hút dân cư. Corona đã làm thay đổi khu vực đông dân cư này. Với sự tiến bộ của công nghệ làm việc từ xa, sự phân tán khu vực đang trở thành hiện thực. Đây sẽ là bước ngoặt thay đổi sự tập trung cực độ của Tokyo.

Làm thế nào để Nhật Bản có thể duy trì kinh tế xã hội trong khi đối mặt với suy giảm và già hóa dân số trong vài thập kỷ tới? Đây chính là bài toán khó khăn mà quốc gia này phải giải quyết.

10 thành phố có dân số đông nhất Nhật Bản

Theo asahi