Trước COVID, số lượng người Việt Nam sinh sống tại Nhật Bản rất lớn. Chịu tác động của đại dịch này nhiều người thất nghiệp, giảm giờ làm… Trong bối cảnh đó thực trạng người Việt lưu trú bất hợp pháp ở Nhật vì thế mà tăng lên.

Ngôi nhà có 17 người sinh sống

Thành phố Himeji, tỉnh Hyogo, nơi từng tiếp nhận người tị nạn từ Việt Nam với vai trò là Trung tâm Xúc tiến Định cư có rất nhiều người Việt Nam đang sinh sống tại đây. Vào giữa tháng 5 năm ngoái, cảnh sát tỉnh đã khám xét một ngôi nhà gỗ 2 tầng cũ trong thành phố.

Có khoảng 17 người Việt Nam sống trong ngôi nhà này. Trong 17 người này có những người là du học sinh lưu trú hợp pháp nhưng cũng có tới 10 người lưu trú bất hợp pháp, chuyển đến đây từ nhiều tỉnh khác nhau trên khắp nước Nhật như Tokyo, Kanagawa, Hiroshima, Yamaguchi…

Khi được điều tra, những người này cho biết “Do ảnh hưởng của corona mà chúng tôi mất việc, vì không còn chỗ đi nên chúng tôi đã tới thành phố Himeji này” hay “Dù chúng tôi rất muốn về nước nhưng cũng không thể”…

Ảnh hưởng từ đại dịch

Theo đăng ký cư trú của thành phố Himeji, số người Việt Nam sống tại địa phương là là 2898 người (tính đến tháng 3 năm 2018), đã tăng khoảng 1.000 người lên 3843 người (tháng 3 năm 2021) chỉ trong 3 năm. Tính theo tỉnh Hyogo, con số đã tăng khoảng 7.000 người từ 16.531 (tháng 6 năm 2018) lên 23.900 (tháng 6 năm 2021).

Tuy nhiên, trong số này chỉ có một bộ phận là lưu trú hợp pháp. Do đại dịch mà những vấn đề như hạn chế đi lại giữa hai nước Nhật – Việt cũng như nạn thất nghiệp, hết thời hạn lưu trú đã làm cho nhiều người trở thành người lưu trú bất hợp pháp.

Một điều tra viên của cảnh sát tỉnh tiết lộ rằng “Có một bộ phận nhất định người Việt Nam đang lưu trú bất hợp pháp sống cùng nhau tại thành phố Himeji hay vùng phía Bắc Kanto.”

Bóc lột bởi chính những người đồng bào của mình

Trong vụ việc trên, ban đầu một nhóm người Việt Nam định cư ở Himeji đã tập hợp đồng hương của họ từ khắp nơi qua Facebook và bắt họ sống thành một tập thể trong thành phố.

Theo cảnh sát tỉnh, những người lưu trú bất hợp pháp đã được điều động đến đơn vị và tham gia vào công việc phá dỡ tại nhiều địa điểm khác nhau trong tỉnh. Số tiền lao động trả cho 1 ngày là 12.000 yên, sau đó nhóm này lấy đi phần hoa hồng của mình và người làm việc chỉ nhận được là 9.000 yên. Nhóm này được cho là hoạt động kinh doanh phái cử mà không có giấy phép cần thiết.

Một điều tra viên cấp cao cho biết, “Có rất nhiều công ty đang tìm kiếm lao động giá rẻ. Việc cử những người dù là đồng hương của mình tới những công ty đó làm việc cũng là một “món hời” với nhiều người.  Tôi nghĩ cũng có những trường hợp tương tự khác”.

Ảnh minh hoạ

Phó Giáo sư Yoshihisa Saito, Khoa Nghiên cứu Hợp tác Quốc tế, Đại học Kobe, người am hiểu về các vấn đề của lao động nước ngoài cho biết:

Có rất nhiều trường hợp thực tập sinh kỹ năng được chính những người “đồng hương” lôi kéo rằng có công việc khác tốt hơn. Vì thế mà có nhiều thực tập sinh bỏ trốn khỏi đơn vị tiếp nhận ban đầu. Khi thời hạn lưu trú không còn mà lại không thể về nước nhiều người trở thành lưu trú bất hợp pháp. Họ nhanh chóng bị những người môi giới lợi dụng. Thực tế là họ bị giao những công việc mà người Nhật không muốn làm, chẳng hạn như lao động chân tay. Sau đại dịch, chính phủ Nhật đã thiết lập một hệ thống để gia hạn thời gian lưu trú. Tôi muốn họ nhận ra rằng các công ty phái cử người nước ngoài cũng có thể gián tiếp thúc đẩy việc làm bất hợp pháp”.

Cựu du học sinh Việt khởi nghiệp trên đất Nhật

Hơn 70% người nước ngoài bị bắt ở Niigata, Nhật Bản là người Việt Nam

Theo Yahoo