Nhật Bản là một quốc gia nổi tiếng với sự chăm chỉ làm việc, đến mức ngôn ngữ của họ có một thuật ngữ để chỉ trạng thái làm việc đến chết là karoshi. Hiện nay, chính phủ Nhật đang cố gắng giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động bằng cách khuyến khích các doanh nghiệp và người lao động thử nghiệm tuần làm việc 4 ngày.
Nội dung bài viết
Sự ủng hộ đối với ý tưởng tuần làm việc ngắn hơn
Chính phủ Nhật Bản lần đầu tiên bày tỏ sự ủng hộ đối với ý tưởng tuần làm việc ngắn hơn vào năm 2021, tuy nhiên việc áp dụng chính sách này vẫn chưa phổ biến. Theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi, chỉ khoảng 8% doanh nghiệp cho phép nhân viên nghỉ 3 ngày trở lên mỗi tuần, và chỉ 7% doanh nghiệp tuân thủ việc nghỉ 1 ngày theo quy định pháp luật.
Với mong muốn thúc đẩy việc áp dụng mô hình này, đặc biệt trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ, chính phủ đã khởi động chiến dịch “cải cách phong cách làm việc” nhằm khuyến khích giảm giờ làm và triển khai các chế độ làm việc linh hoạt. Đồng thời thực hiện các chế độ linh hoạt khác cùng với giới hạn làm thêm giờ và chế độ nghỉ phép có lương hàng năm. Bộ Lao động cũng cung cấp tư vấn miễn phí và hỗ trợ về mặt tài chính cho những doanh nghiệp muốn tham gia vào mô hình này.
Khởi nghiệp tại Nhật bằng xe bán hàng lưu động
Bằng cách hiện thực hóa một xã hội mà người lao động có thể lựa chọn nhiều phong cách làm việc khác nhau dựa trên hoàn cảnh của họ. Mục tiêu của chính sách này là hướng đến việc tạo ra một chu kỳ tăng trưởng và phân phối có lợi và cho phép mọi người lao động có triển vọng tốt hơn cho tương lai.
Việc thực hiện chính sách đang được tiến hành như thế nào?
Bộ phận giám sát các dịch vụ hỗ trợ mới cho doanh nghiệp cho biết cho đến nay chỉ có 3 công ty tiến hành yêu cầu tư vấn về việc thực hiện các thay đổi, các quy định có liên quan và các khoản trợ cấp có sẵn, minh họa cho những thách thức mà sáng kiến này phải đối mặt. Mặc dù chính phủ đã có động thái tích cực, sự chấp nhận vẫn còn hạn chế. Chẳng hạn, trong số 63.000 nhân viên của Panasonic đủ điều kiện làm việc theo lịch 4 ngày/tuần, chỉ có 150 người chọn áp dụng.
Việc chính thức ủng hộ cân bằng giữa công việc và cuộc sống tốt hơn của chính phủ thể hiện sự thay đổi rõ rệt ở Nhật Bản, một quốc gia có nền văn hóa “nghiện công việc” nổi tiếng thường được ghi nhận là nguyên nhân dẫn đến sự phục hồi quốc gia và tăng trưởng kinh tế vượt bậc sau chiến tranh thế giới thứ 2.
Áp lực của những người theo chủ nghĩa “hi sinh vì công ty” là rất lớn. Người lao động thường đi nghỉ cùng thời điểm trong năm với đồng nghiệp của họ, chẳng hạn như trong kỳ nghỉ lễ Obon vào mùa hè hoặc kỳ nghỉ vào cuối năm – đầu năm mới, để đồng nghiệp không thể cáo buộc họ là vô trách nhiệm hoặc vô tâm. Làm việc nhiều giờ dường như là việc được xã hội Nhật Bản mặc nhiên coi đó là chuyện bình thường. Mặc dù 85% người sử dụng lao động báo cáo rằng họ cho lao động nghỉ 2 ngày 1 tuần và có những hạn chế pháp lý về giờ làm thêm. Nhưng một số người Nhật Bản vẫn “làm thêm giờ tự nguyện”, nghĩa là không báo cáo và làm thêm mà không cần được trả công.
Cuộc sống của người lao động sẽ thay đổi như thế nào?
Một báo cáo gần đây của chính phủ về “karoshi”, thuật ngữ tiếng Nhật có nghĩa là “tử vong do làm việc quá sức”, cho thấy Nhật Bản có ít nhất 54 ca tử vong do làm việc quá sức mỗi năm, bao gồm cả tử vong do đau tim.
Thông tin trợ cấp cho tài xế xe buýt tại Katsushika, Tokyo
Những người “nghiêm túc, tận tâm và chăm chỉ” của Nhật Bản có xu hướng coi trọng mối quan hệ với đồng nghiệp và hình thành mối liên kết với công ty của họ. Đối với nhiều người, công việc không chỉ là công cụ kiếm sống, mà nó còn gắn bó chặt chẽ với cuộc sống và mục đích sống của họ. Một số quan chức coi việc thay đổi tư duy đó là rất quan trọng để duy trì lực lượng lao động trong bối cảnh tỷ lệ sinh giảm mạnh của Nhật Bản. Với tốc độ hiện tại, một phần là do văn hóa tập trung vào công việc của đất nước, dân số trong độ tuổi lao động dự kiến sẽ giảm 40% xuống còn 45 triệu người vào năm 2065, từ mức 74 triệu người hiện tại.
Những người ủng hộ mô hình nghỉ 3 ngày cho biết mô hình này khuyến khích những người nuôi con, những người chăm sóc người thân lớn tuổi, người về hưu sống bằng lương hưu và những người khác đang tìm kiếm sự linh hoạt hoặc thu nhập bổ sung để tiếp tục làm việc lâu hơn.
Ví dụ cụ thể của các doanh nghiệp đang tiến hành mô hình làm việc ngắn ngày
Uniqlo, Theory, J Brand và các thương hiệu quần áo khác, công ty dược phẩm Shionogi và các công ty điện tử Ricoh Co và Hitachi cũng bắt đầu triển khai mô hình làm việc 4 ngày/tuần trong thời gian gần đây. Xu hướng này thậm chí còn thu hút sự chú ý trong cả ngành tài chính. Công ty môi giới SMBC Nikko Securities Inc đã bắt đầu cho phép nhân viên làm việc 4 ngày 1 tuần vào năm 2020. Ngân hàng Mizuho Financial Group cũng cho phép tùy chọn lịch trình làm việc.
Những người chỉ trích động thái của chính phủ cho rằng trên thực tế, những người làm việc theo lịch trình 4 ngày/tuần thường phải làm việc với tần suất cao hơn nhưng lại được trả lương ít hơn. Nhưng đã có những dấu hiệu thay đổi.
Một cuộc khảo sát thường niên của Gallup về mức độ gắn kết của nhân viên đã xếp hạng Nhật Bản là một trong những quốc gia có người lao động ít gắn kết nhất trong số tất cả các quốc gia được khảo sát. Trong cuộc khảo sát gần đây nhất, chỉ có 6% người Nhật Bản được hỏi mô tả rằng họ gắn kết với công việc so với mức trung bình toàn cầu là 23%. Điều đó có nghĩa là tương đối ít người lao động Nhật Bản cảm thấy gắn bó cao với nơi làm việc và nhiệt tình với công việc của mình, trong khi hầu hết đều làm việc mà không đầu tư đam mê hoặc năng lượng.
Ông Ogino Kanako, chủ tịch của tập đoàn NS có trụ sở tại Tokyo, cho rằng việc cung cấp giờ làm việc linh hoạt là điều bắt buộc để lấp đầy các vị trí trong ngành dịch vụ, nơi phụ nữ chiếm phần lớn lực lượng lao động. Công ty họ chủ yếu điều hành các địa điểm karaoke và khách sạn đã cung cấp 30 mẫu lịch trình khác nhau, bao gồm tuần làm việc 4 ngày, nhưng cũng có những trường hợp chọn khoảng thời gian nghỉ dài. Để đảm bảo không có nhân viên nào của tập đoàn NS cảm thấy không thoải mái về thời gian làm việc, ông Ogino thực hiện hỏi ý kiến của 4.000 nhân viên 2 lần 1 năm về cách họ muốn làm việc.
Trước đây, việc khẳng định nhu cầu cá nhân có thể bị coi thường ở Nhật Bản, nơi bạn được kỳ vọng sẽ hy sinh vì lợi ích chung. Tuy nhiên, thời gian tới, chắc chắn viễn cảnh này sẽ thay đổi.
Tỉ lệ nam giới nghỉ chăm con tại Nhật cao nhất từ trước đến nay
Tỉ lệ nữ quản lí trong các công ty Nhật năm 2023 vẫn ở mức thấp
Tặng kèm phiếu giảm giá lên đến 10.000 yên – Mua hàng hiệu với giá cực ưu đãi!
Phiếu giảm giá tại Don Quijote: Miễn thuế 10% và giảm thêm 5%
Nguồn: Japan Today
Biên tập: LocoBee
bình luận