Tưởng chừng lao động nước ngoài sẽ có nhiều cơ hội đến Nhật làm việc trong bối cảnh thiếu nhân lực trầm trọng tại quốc gia này nhưng thực tế trái ngược khiến nhiều người không khỏi chán chường. Tuy nhiên, cơ hội việc làm lương cao vẫn tồn tại và sẽ được LocoBee bật mí trong bài viết này.

 

Khó khăn tăng thêm vì tuyển dụng thiếu kiểm soát lao động nước ngoài?

Năm ngoái, Nhật Bản đã phê duyệt các chính sách cho phép người lao động nước ngoài cư trú lâu dài ở nước này. Tân Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru đã công khai ủng hộ việc chiêu mộ thêm nhiều người nước ngoài hơn nữa để lấp đầy sự thiếu hụt lao động. Đây là một sự dịch chuyển lớn đối với một quốc gia đã từng cố gắng hạn chế số lượng người nhập cư vì lo ngại các vấn đề an ninh xã hội. Sự thay đổi gần đây cho thấy rõ lực lượng lao động ở Nhật Bản đã giảm mạnh như thế nào.

Theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, có khoảng 2.048.000 lao động nước ngoài ở Nhật tính đến tháng 10 năm 2023. Căn cứ theo diện thị thực, lượng người nước ngoài làm việc tại Nhật Bản trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật và có vợ chồng là người Nhật chiếm khoảng 30%, số thực tập sinh kỹ năng chiếm khoảng 20%. Nhưng phần nhiều lao động nước ngoài ở Nhật bị xem là lao động giá rẻ, rất ít người có năng lực cao và được trả lương ngang bằng với người Nhật.

Theo Sách Trắng về kinh tế và tài chính được công bố vào năm Reiwa thứ 6, khoảng cách chênh lệch mức lương giữa lao động người nước ngoài và người Nhật là 28,3%. Ví dụ, những lao động nước ngoài có kỹ năng đặc biệt nhận mức lương thấp hơn 15% so với người Nhật, trong khi mức lương của thực tập sinh kỹ năng người nước ngoài còn thấp hơn 20 – 30% so với người Nhật.

Trong bối cảnh thiếu hụt lao động chưa từng có, các công ty ở Nhật Bản phải tăng cường tuyển dụng lao động nước ngoài, đồng thời chính phủ Nhật Bản hiện nay cũng đang hỗ trợ việc mở rộng quy mô lao động nước ngoài. Nhưng sự phụ thuộc của quốc gia này vào lượng lao động giá rẻ nước ngoài không chỉ ảnh hưởng xấu đến quyền lợi được nâng lương của người bản địa mà năng suất lao động ở các doanh nghiệp cũng không tốt.

 

Tại sao lao động nước ngoài không nên chọn các công việc ở nông thôn?

Bối cảnh xã hội

Khi dân số của Nhật Bản giảm dần và bị già hóa nhanh chóng, Nhật Bản buộc phải mở cửa cho người nhập cư sau nhiều thế kỷ và cho phép lao động nước ngoài có thể ở lại Nhật Bản mãi mãi. Phần đông trong số họ đến từ châu Á như là Trung Quốc, Việt Nam, Philippines.

Quá trình này đã diễn ra ở các công ty đặt tại các thành phố lớn trong thập kỷ qua. Nhưng ở các vùng nông thôn – nơi thiếu lao động trầm trọng – những doanh nghiệp lâu đời mới chỉ bước đầu chiêu mộ lao động nước ngoài. Đây là khu vực mà có ít người sử dụng tiếng nước ngoài trong khi cộng đồng địa phương lại có xu hướng đề phòng người mới nhập cư. Đó là lý do các công ty gặp khó khăn trong việc thuyết phục người lao động nước ngoài ở lại Nhật mặc dù sự sinh tồn của công ty cũng được quyết định bởi điều này.

Công chức cấp cao Hashimoto Yuki tại Viện nghiên cứu Kinh tế, Thương mại, Công nghiệp (RIETI) ở Tokyo cho biết: Nền kinh tế địa phương rất cần lao động nước ngoài, vì mỗi đốt xương sống của nó – mỗi doanh nghiệp vừa và nhỏ – sẽ sụp đổ nếu không có lao động nước ngoài.

Lý do từ chối

Nhật Bản vẫn chưa có bất kỳ hệ thống cấp quốc gia nào nhằm giúp đỡ ở mức căn bản cho người lao động nước ngoài, chẳng hạn như ở môi trường bất đồng về ngôn ngữ. Chính quyền ở các địa phương chỉ mới đang cùng với các doanh nghiệp vạch ra chính sách hỗ trợ dài hạn dành cho người lao động nước ngoài.

Các chính sách trước đó chỉ cho phép số lượng giới hạn những người lao động nước ngoài làm việc ở Nhật Bản. Họ còn phải chấp nhận một mức lương thấp hơn đáng kể so với các đồng nghiệp người Nhật. Ngoài ra, người lao động nước ngoài cũng không nhận được sự hỗ trợ rõ ràng nào, trong khi mô hình cơ cấu tổ chức doanh nghiệp phân cấp ở Nhật Bản còn hạn chế cơ hội thăng tiến của họ.

Theo lời cô Hashimoto Yuki, Nhật Bản hiện đang trải đường cho lao động nước ngoài ở lại quốc gia này không thời hạn nhưng các doanh nghiệp lại không biết làm gì với cơ hội này bởi vì họ không có kinh nghiệm trước đó. Bên cạnh các công ty Nhật thiết lập các chính sách nâng lương, hỗ trợ thị thực và ngôn ngữ, còn có các công ty Nhật khác vẫn giữ quan điểm cho rằng việc tuyển dụng người lao động nước ngoài chỉ là giải pháp tạm thời.

Chỉ có 13 nữ giám đốc điều hành trong 1.600 công ty lớn của Nhật Bản

 

Người nước ngoài bị trả lương thấp hơn người Nhật vì điều gì?

Tại Nhật, các doanh nghiệp không được phép phân biệt đối xử khi chi trả lương hay tùy tiện quyết định mức lương của người lao động. Ngoài ra, nguyên tắc “công việc ngang bằng, mức lương bình đẳng” cho phép nhân viên tạm thời nhận mức lương giống như nhân viên chính thức, bất kể quốc tịch của họ là gì.

Xin nhấn mạnh rằng, chỉ khi công việc ngang bằng các nhân viên mới được hưởng lương giống nhau. Nếu có sự khác biệt trong công việc, sự chênh lệch về thu nhập là điều vô cùng bình thường. Theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, mức lương của người lao động được quyết định bởi nhiều yếu tố như là năng lực, hiệu suất, bề dày kinh nghiệm, thời gian cống hiến.

Quả thật có nhiều lý do dẫn đến việc người nước ngoài bị trả lương thấp hơn người Nhật. Tuy nhiên, người lao động nước ngoài vẫn có thể thu hẹp khoảng cách tiền lương nếu họ nắm được 6 bí quyết nâng cao hiệu suất làm việc bên dưới.

1. Hình dung bức tranh tổng thể về công việc và mục tiêu của nó

Nhiều người làm việc kém hiệu quả cũng chỉ vì họ không nhìn nhận thấu đáo về 2 điều này. Trước hết, nếu bạn có thể hình dung được bức tranh tổng thể về công việc được giao phó, bạn dễ dàng lập kế hoạch và sắp xếp công việc theo thứ tự ưu tiên. Bên cạnh đó, bạn sẽ biết được mình đang đi đúng hướng hay chưa nếu xác định đúng mục tiêu. Nói cách khác, bạn luôn có động lực để làm việc và tìm ra phương pháp làm việc hiệu quả nhằm đạt được mục tiêu công việc chỉ khi bạn có mục tiêu rõ ràng.

2. Tập trung cao độ trong công việc và nói không với xao nhãng

Bạn có thể tiến nhanh trong công việc hay không tùy thuộc vào mức độ tập trung của bạn trong công việc. Để có thể tập trung tốt, bạn cần chủ động tạo ra môi trường làm việc thuận lợi và không có các yếu tố gây xao nhãng như là điện thoại… Ngoài ra, bạn cũng cần rèn luyện sức khỏe thể chất: ngủ đủ giấc, không làm việc quá sức đến mức đổ bệnh, thường xuyên thực hiện các động tác giãn cơ để tránh bị đau lưng dưới.

3. Lập kế hoạch làm việc và sắp xếp công việc theo thứ tự ưu tiên

Vào đầu ngày, bạn nên viết ra những công việc cần làm thành một danh sách công việc theo thứ tự ưu tiên. Mấu chốt là không lập danh sách một cách tùy tiện, mà phải viết ra những việc quan trọng và khẩn cấp cần giải quyết trong một ngày. Để dễ hình dung bạn nên viết tên các công việc trên một đồ thị 2 trục: quan trọng và khẩn cấp. Ngoài ra, kế hoạch cần đi kèm với chiến lược. Ví dụ, bạn có thể làm những việc đòi hỏi sự tập trung vào buổi sáng khi não ở trạng thái tốt và bắt đầu với những việc mà mình giỏi để tăng động lực.

4. Không quên dung nạp kiến thức bổ trợ cho công việc mỗi ngày

Thêm một điều quan trọng nữa là bạn hãy mở rộng phạm vi kiến thức mỗi ngày. Nếu bạn phải làm một việc mà mình không biết, thì bạn sẽ mất thời gian để tìm hiểu vì đôi khi bạn còn không biết mình nên bắt đầu tìm hiểu từ đâu. Bạn chỉ loay hoay chút thôi cũng có thể mất 1 tiếng đồng hồ. Khi kiến thức của bạn đủ lớn, bạn có thể xâu chuỗi các dạng thông tin giống nhau và dễ dàng đẩy nhanh tiến độ xử lý công việc.

5. Nhìn lại quá trình làm việc để đảm bảo không có việc vô ích

Công việc chỉ đạt đến mức độ hiệu quả cao nhất khi bạn đảm bảo rằng mình chỉ làm những việc đáng làm. Ví dụ, không ít người đã làm theo cách làm cũ của bậc tiền bối khi họ được ủy nhiệm xử lý công việc, trong khi họ có thể cắt bỏ các bước không cần thiết. Đừng lo lắng nếu bạn giải quyết công việc theo một cách hoàn toàn khác vì nó mang lại hiệu quả lớn hơn. Thay vì tiếp cận nhiệm vụ một cách mơ hồ, bạn hãy cố gắng tìm hiểu tầm quan trọng của từng nhiệm vụ và cân nhắc những điểm cần cải thiện.

6. Sử dụng các công cụ hỗ trợ công việc một cách hiệu quả

Hiện nay, có rất nhiều công cụ kinh doanh tiện lợi như các ứng dụng đám mây giúp quản lý thông tin hoặc các ứng dụng trò chuyện giúp chia sẻ thông tin nhanh chóng và dễ dàng. Ngoài ra, nếu bạn đang thực hiện các công việc thường xuyên như tạo tài liệu đơn giản bằng Excel hay Word hoặc trích xuất dữ liệu, hãy xem xét việc tự động hóa chúng với bộ ghi macro. Khi quá trình tự động hóa diễn ra suôn sẻ, hãy tạo tài liệu hướng dẫn và triển khai cho các thành viên đảm nhiệm những công việc tương tự, điều này sẽ nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức.

Xu hướng làm việc ở nước ngoài của người Nhật

Hi vọng bài viết mang lại cho bạn những thông tin mà bạn đang tìm kiếm. Nếu bạn muốn biết thêm các thông tin khác, hãy gửi bình luận xuống dưới bài viết này để ban biên tập của LocoBee chuẩn bị các bài viết trả lời cho vấn đề mà bạn quan tâm nhé.

Để tham gia bình luận hãy đăng ký trở thành thành viên của LocoBee – Hoàn toàn miễn phí! 

ĐĂNG KÝ THÀNH VIÊN LOCOBEE

Phiếu giảm giá tại Don Quijote: Miễn thuế 10% và giảm thêm 5%

Tặng kèm phiếu giảm giá lên đến 3.000 yên – Mua hàng hiệu với giá cực ưu đãi!

 

Tổng hợp: LocoBee