Những người theo dõi xu hướng nhân khẩu học ở Nhật Bản sẽ dễ dàng nhận thấy những con số về dân số tại Nhật gần đây rất thú vị. Số lượng người nước ngoài sống ở đất nước này đạt kỷ lục 3 triệu người vào năm 2022, tăng hơn 11% so với năm trước.

Tổng quan về nhân khẩu học tại Nhật

Tương đối ít người trong số này đến từ các quốc gia châu Âu như Ireland hoặc Anh. Nhóm đông nhất (762.000 người) đến từ Trung Quốc, tiếp theo là Việt Nam và Hàn Quốc. Mặc dù vẫn còn rất nhỏ so với tiêu chuẩn của các nước phát triển, số lượng người tị nạn tại Nhật cũng đang tăng lên. Năm ngoái, Nhật Bản chỉ cấp chế độ tị nạn cho hơn 200 người nước ngoài và cho phép 1.760 người khác ở lại vì lý do nhân đạo. Như các phương tiện truyền thông đã đưa tin, cả hai con số này đều là mức cao kỷ lục kể từ khi Nhật Bản áp dụng hệ thống tiếp nhận người tị nạn vào năm 1982.

Một xu hướng đáng chú ý khác là ngày càng có nhiều người không phải người Nhật sống tại Nhật trong thời gian dài. Theo một nhà nghiên cứu của Viện Nghiên cứu An sinh Xã hội và Dân số Quốc gia, gần 42% những người đến Nhật Bản vào năm 2016 đã sống ở đây từ 3 năm trở lên. Và sau đó là hàng triệu khách du lịch nước ngoài đổ về các đường phố thời hậu COVID ở Tokyo và các thành phố khác.

Phải chăng tất cả những điều này là một cuộc cách mạng ở một đất nước được coi là nổi tiếng đồng nhất về dân số? Không hẳn như vậy! Dân số nước ngoài ở đây vẫn còn tương đối nhỏ. Trong suốt những năm gần đây, lượng người nước ngoài tại Nhật chỉ chiếm khoảng 1-3% tổng dân số, thấp hơn hầu hết các nước phát triển khác. Tuy nhiên, Nhật Bản có thể đang trên đà chuyển đổi về mặt nhân khẩu học. Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi ước tính đến năm 2070, có thể hơn 1/10 dân số Nhật Bản sẽ là người nước ngoài.

Tại sao thành phố Kyoto có mức suy giảm dân số cao nhất Nhật Bản?

Chính sách của chính phủ

Tất nhiên một trong những lý do dẫn đến việc này là cuộc khủng hoảng nhân khẩu học của Nhật Bản. Theo số liệu sơ bộ từ Bộ trưởng Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi, số ca sinh ít hơn 426.000 ca so với ca tử vong trong 6 tháng đầu năm 2023. Năm ngoái dân số Nhật Bản đã giảm một con số đáng kinh ngạc là 800.000 người. Rất ít người thực sự tin rằng phụ nữ Nhật Bản có thể bị thuyết phục để giải cứu đất nước khỏi nạn giảm sinh, một phần vì dân số giảm sút là đặc điểm của hầu hết các nước phát triển. Trong khi đó, rất nhiều người – khoảng 29.000 người vào năm 2021 – đến đây với tư cách là sinh viên sau đó chuyển sang visa làm việc. Xu hướng ưu ái các chuyên gia kỹ thuật này chắc chắn sẽ tiếp tục.

Câu hỏi đặt ra là liệu Nhật Bản có sẵn sàng cho sự chuyển đổi này hay không? Hiện nay, vẫn có nhiều trường hợp người nước ngoài mặc dù sống ở Nhật rất lâu, nhưng vẫn gặp khó khăn trong 1 số thủ tục hành chính. Chẳng hạn như họ bị bác bỏ đơn xin visa vĩnh trú do chậm thanh toán tiền thuế, bảo hiểm. Mặc dù sau đó họ đã trả những khoản nợ này và đó là một lỗi thông thường mà nhiều người Nhật mắc phải, nhưng vẫn bị cho là đã vi phạm “các nguyên tắc”.

Về cơ bản, các quan chức nhập cư đã được lệnh thắt chặt các đơn xin thường trú như một sự đối lập với một chính sách gây tranh cãi khác của chính phủ: đạo luật được thúc đẩy bởi Thủ tướng Shinzo Abe khi đó cho phép thu hút càng nhiều lao động nước ngoài đến sống tại Nhật càng tốt. Ông Abe đã vượt qua những lời chỉ trích về chính sách này và khẳng định đây không phải là “nhập cư hàng loạt”.

Các quan chức nhập cư, dưới sự chỉ đạo chính trị, sẽ vận hành các thủ tục nhằm giới hạn số lượng người không phải người Nhật sống lâu dài ở đất nước này. Chính sách này có thể phản ánh sự miễn cưỡng của chính quyền trong việc thực hiện thúc đẩy người nước ngoài nhập cư.

10% dân số Nhật Bản vào năm 2070 sẽ là người nước ngoài

Phản ứng của người dân Nhật Bản

Các cuộc khảo sát cho thấy người Nhật bình thường đang có thái độ nhẹ nhàng hơn đối với vấn đề nhập cư vì nó sẽ đa dạng hóa và đem lại sức sống mới cho đất nước, nhưng chỉ ở mức độ như vậy. Ví dụ, trong một cuộc khảo sát về quốc tế hóa giữa 3.880 cư dân Nhật Bản trong cuốn sách Imin to Nihon Shakai (Người nhập cư và Xã hội Nhật Bản) năm 2020, ông Nagayoshi Kikuko của Đại học Tokyo, lưu ý rằng hơn 60% người được hỏi nói rằng sự gia tăng số lượng người nhập cư sẽ “dẫn đến tỷ lệ tội phạm tăng đột biến” và “gây nguy hiểm cho an ninh trật tự.”

Không cần phải nói rằng những quan điểm như vậy không chỉ dành riêng cho Nhật Bản. Các cuộc biểu tình bạo lực chống lại người xin tị nạn và người nhập cư đã nổ ra vào tháng trước ở Ireland, quốc gia có dân số sinh ra ở nước ngoài cao hơn nhiều so với Nhật Bản.

Vì vậy, chính sách của chính quyền Nhật Bản sẽ đem đến những con số thú vị về dân số. Họ có muốn một người nước ngoài sống trên mọi con phố không? Có nên khuyến khích những người này hòa nhập hoặc duy trì bản sắc văn hóa riêng biệt của người Nhật không? Sẽ không có gì ngạc nhiên khi ngày càng có nhiều người muốn đến đây. Nhật Bản là một nơi tốt đẹp, an toàn để sống và nuôi dạy trẻ em. Thay vì bị coi là mối đe dọa, có lẽ thêm hàng triệu người nước ngoài sẽ làm phong phú thêm cuộc sống của Nhật Bản.

Lần đầu tiên dân số Nhật Bản giảm ở tất cả 47 tỉnh

Bạn nghĩ thế nào về vấn đề này? Hãy cho LocoBee biết ngay dưới phần bình luận nhé! 

Để tham gia bình luận hãy đăng ký trở thành thành viên của LocoBee – Hoàn toàn miễn phí! 

ĐĂNG KÝ THÀNH VIÊN LOCOBEE

Nguồn: mainichi.jp

Biên tập : LocoBee