Trong gần nửa thế kỷ kể từ khi Nhật Bản có cửa hàng tiện lợi (combini) đầu tiên ở Tokyo, loại hình cửa hàng này đã trở nên phổ biến khắp cả nước. Khách hàng ghé qua cửa hàng tiện lợi không chỉ để mua hàng mà còn để thanh toán hoá đơn, gửi hàng cùng nhiều dịch vụ tiện lợi khác.

Tuy nhiên trong những năm gần đây, thị trường cửa hàng tiện lợi trong nước đã trở nên bão hòa và cạnh tranh cao, khiến các nhà đầu tư tìm kiếm các sản phẩm hấp dẫn hơn. Tình trạng thiếu lao động cũng trở thành một vấn đề nghiêm trọng khiến một số cửa hàng phải từ bỏ hoạt động 24 giờ và dùng máy tính tiền tự động để ứng phó.

Công ty Seven-Eleven Nhật Bản thành lập vào tháng 11/1973 đã mở cửa hàng đầu tiên tại Nhật ở quận Toyosu vào tháng 5/1974 sau một thỏa thuận cấp phép với Southland Corp. – nhà điều hành thương hiệu có trụ sở tại Hoa Kỳ. Tại buổi lễ kỷ niệm 50 năm thành lập công ty gần đây, Chủ tịch Seven-Eleven Nhật Bản Nagamatsu Fumihiko cho biết: “Seven-Eleven thành lập ở Hoa Kỳ và phát triển ở Nhật Bản đã trở thành một sản phẩm của văn hóa Nhật Bản được công nhận trên toàn thế giới”.

Dịch vụ nhận thuốc theo đơn tại cửa hàng tiện lợi

Các chuỗi khác như Lawson Inc. và FamilyMart Co. bắt đầu hoạt động nhượng quyền ngay sau khi Seven-Eleven xuất hiện. Ngành công nghiệp này đã chứng kiến sự mở rộng nhanh chóng, đáp ứng nhu cầu từ những khách hàng muốn mua hàng tạp hóa ngoài thời gian mở cửa của các cửa hàng truyền thống hay siêu thị.

Cửa hàng 24 giờ đầu tiên ra đời vào năm 1975, sau đó món cơm nắm bọc túi nilong ra mắt vào năm 1978 trở thành món ăn bán chạy bất ngờ vào thời điểm chúng được coi là loại thực phẩm chỉ được làm tại nhà. Năm 1987, các cửa hàng tiện lợi cho phép khách hàng thanh toán hóa đơn các loại bằng cách quét mã vạch. Năm 1999 máy ATM đặt tại cửa hàng tiện lợi cho phép mọi người rút tiền mặt bất cứ lúc nào trong ngày.

Theo dữ liệu từ Hiệp hội Nhượng quyền thương mại Nhật Bản, số lượng cửa hàng tiện lợi ở Nhật Bản đã tăng gấp 9 lần từ 6.308 cửa hàng trong năm tài chính 1983 lên 58.340 cửa hàng trong năm tài chính 2018. Tuy nhiên, con số này đã giảm xuống còn 57.544 trong năm tài chính 2021 phản ánh sự bão hòa của ngành. Trong khi đó, lực lượng lao động bị thu hẹp đã buộc một số chủ cửa hàng tiện lợi phải làm việc nhiều giờ, khiến các chủ cửa hàng nhượng quyền bắt đầu cân nhắc thời gian mở cửa ngắn hơn để giải quyết vấn đề.

FamilyMart đã bắt đầu đưa vào ứng dụng máy tính tiền tự động nhằm tăng số lượng cửa hàng với các biện pháp tiết kiệm lao động, dự kiến số lượng cửa hàng như vậy sẽ tăng lên khoảng 1.000 vào năm tài chính 2026. Các chuỗi khác cũng đang tăng cường nỗ lực để duy trì tính cạnh tranh, chẳng hạn như tung ra thực phẩm đông lạnh được giám sát bởi các nhà hàng nổi tiếng và cung cấp các bữa ăn nấu tại cửa hàng.

Yoshikawa Tsuyoshi, nhà phân tích tại SMBC Nikko Securities Inc. nói rằng lượng khách hàng vẫn chưa trở lại mức trước đại dịch: “Các cửa hàng tiện lợi bây giờ phải cạnh tranh để phát triển các sản phẩm có thể giành được khách hàng và tăng chi tiêu trung bình của khách hàng”

Người Nhật thường mua đồ chế biến sẵn nào ở cửa hàng tiện lợi?

Nguồn: Japan Franchise Association

Biên tập: LocoBee