Nhiều người Nhật có tính cách đặc trưng là khách khí và khiêm tốn. Đây cũng là 2 tính cách mà mọi người thường cho là truyền thống của Nhật Bản.

謙遜 và 謙虚 trong đức tính khiêm tốn của người Nhật

Có sự khách khí mang tính tiêu cực vì đè nặng lên bản thân hay gây ra bất lợi với đối phương nhưng cũng có sự khách khí xuất phát từ suy nghĩ tốt đẹp dành cho đối phương. Vậy hãy cùng xem khách khí thực sự là như thế nào nhé

 

遠慮

遠慮 có cách đọc là enryo. Nó có 2 sắc thái ý nghĩa là:

1. Việc kiềm chế, tránh lời nói và hành động tiếp theo với đối phương. Hành động đúng mực với đối phương
2. Việc từ chối hoặc rút lui khỏi nơi nào đó

 

Cách sử dụng 遠慮

Có 1 vài cụm từ thường dùng với 遠慮 như

• 遠慮する – enryosuru: khách khí, khách sáo (động từ)
• 遠慮がち – enryogachi: hay ngại, hay khách sáo
• 遠慮深い – enryobukai: ít nói, khiêm tốn

Ví dụ trong 1 cuộc họp quan trọng mà bản thân có suy nghĩ khác với cấp trên tthì có khi không thể nói ra được suy nghĩ của mình một cách rõ ràng. Trường hợp này có thể dùng 遠慮して自分の考えを言わない (enryoshite jibun no kangaw wo iwanai), nghĩa là tôi có chút ngại ngần nên chưa nói ra suy nghĩ của bản thân.

遠慮 cũng được sử dụng trong môi trường công việc. Ví dụ khi từ chối lời mời của đối phương có thể nói 今回は参加を遠慮いたします (konkai wa sanka wo enryoitashimasu), nghĩa là tôi xin phép không tham gia lần này.

Vì 遠慮 sử dụng cho hành động của bản thân nên về cơ bản là không thể dùng cho đối phương nhưng khi muốn mong muốn đối phương đừng làm gì đó có thể dùng ご遠慮ください (goenryo kudasai), nghĩa là Vui lòng đừng làm.

 

Ví dụ sử dụng 遠慮

・遠慮せずに、思ったことを発言するようにしている。

(enryo sezuni, omotta koto wo hatsugensuru youni shiteiru)

Đừng ngại, cứ nói ra điều mình đã suy nghĩ.

・食事を勧められたが、遠慮して食べなかった。

(shokuji wo susumeraretaga, enryo shite tabenakatta)

Dù được khuyến khích dùng bữa nhưng vì ngại ngần nên tôi chẳng ăn gì.

・室内での喫煙はご遠慮ください。

(shitsunai deno kitsuen wa goenryo kudasai)

Vui lòng không hút thuốc trong phòng.

・お気付きの点がございましたら、遠慮なさらずおっしゃってください。

(okitsuki no ten ga gozaimashitara, enryo nasarazu osshattekudasai)

Nếu có điểm gì cần lưu ý đừng ngại ngần mà hãy nói ra với chúng tôi.

・今回は社員旅行を遠慮いたします。

(konkai wa shainryoko wo enryo itashimasu)

Tôi khá ngại ngần với chuyến du lịch cho nhân viên lần này.

・来週の飲み会は遠慮します。

(raishu no nomikai wa enryoshimasu)

Tôi khá ngại ngần với buổi tiệc vào tuần sau.

・遠慮せずにお入りください。

(enryo sezuni ohaiirikudasai)

Đừng ngại cứ vào đi.

Khi từ chối đi đâu hoặc làm gì đó nếu sử dụng 遠慮 sẽ làm cho ấn tượng không hài lòng của đối phương giảm đi đôi chút. Việc từ chối rõ ràng là cần thiết nhưng tuỳ vào trường hợp việc nói rõ ràng sẽ khiến đối phương nghĩ rằng người từ chối là người đáng ghét hoặc người thất lễ. Lúc này sử dụng 遠慮 là cách tốt nhất.

 

遠慮のかたまり

Người Nhật có cách dùng khá thú vị với 遠慮 là 遠慮のかたまり, đọc là “enryo no katamari”. Hãy tưởng tượng đến đĩa thức ăn có chia thành nhiều miếng trên đĩa lớn trong buổi tiệc có nhiều người hay hộp bánh có nhiều chiếc nhỏ mang đến công ty làm quà. Sau khi mọi người đã lấy đủ phần mình thì thường sẽ còn 1 phần duy nhất. Phần duy nhất này gọi là 遠慮のかたまり. Có thể sẽ có người muốn ăn nhưng nếu ăn thì sẽ bị nghĩ là hành động thất lễ. Đây là biểu hiện cho việc mỗi người đều có sự khách khí của bản thân.

Trong trường hợp này nếu bản thân ăn thì sẽ nói là 遠慮のかたまりいただきます (enryo no katamari itadakimasu), nghĩa là tôi xin phép ăn phần cuối này nhé. Nếu muốn mời người khác ăn thì nói là 遠慮のかたまり食べてください (enryo no katamari tabetekudasai), nghĩa là anh/chị/bạn hãy ăn phần cuối này đi.

 

Khách khí và khiêm tốn

Việc suy nghĩ cho đối phương và hành xử khách khí có thể là tốt mà cũng có thể là không tốt trong phần tính cách của người Nhật. Mặc dù khách khí và khiêm tốn nghe giống nhau nhưng lại khác nhau hoàn toàn.

Khách khí là không tự khẳng định mình. Khiêm tốn là suy nghĩ cho vị thế của đối phương và lựa chọn từ ngữ, vừa không làm tổn thương đến ai vừa tự khẳng định được bản thân.

Trong môi trường công việc không nên lúc nào cũng khách khí. Đừng quên quan tam đến đối phương, hãy khiêm tốn và đừng khách khí!

配慮 – Hairyo đặc điểm đáng kính trọng của người Nhật

 

W.DRAGON (LOCOBEE)

* Bài viết thuộc bản quyền của LOCOBEE. Vui lòng không sao chép hoặc sử dụng khi chưa có sự đồng ý chính thức của LOCOBEE.