Học tiếng Nhật: Thể lịch sự và thể thường

Trong tiếng Nhật có 2 loại văn thể hay còn gọi là lối diễn đạt. Đó là thể lịch sự (ていねい形/teinei kei) và thể thường (ふつう形/futsukei). Với mỗi người học tiếng Nhật thì đều sẽ có lúc thấy khó phân biệt cách sử dụng cũng như cách chia động từ, danh từ, tính từ theo từng văn thể.

Vậy nên hãy cùng tìm hiểu về thể lịch sự và thể thường để có thể sử dụng nhuẫn nhuyễn hơn nhé.

 

Thể lịch sự và Thể thường là gì?

Thể lịch sự được sử dụng khi nói chuyện với người mới quen hoặc cấp trên, người hơn tuổi, dùng để thể hiện sự tôn trọng khi nói chuyện với đối phương.

Trong khi đó, thể thường được sử dụng khi nói chuyện với bạn bè, dùng trong các văn bản báo cáo, luận văn, nhật kí, hoặc tương tự.

Học tiếng Nhật] Ghi nhớ cách đưa động từ về thể “te” và thể “ta”

 

Cách chia động từ theo thể lịch sự và thể thường

👉　Khi chia theo thể lịch sự, động từ sẽ được them đuôi “ます” (masu). Các từ không phải động từ thì them đuôi  “です” (desu).

 

Cách chia tính từ đuôi いtheo thể lịch sự và thể thường

👉　Chú ý: Với tính từ đuôi い thì khi chia thì quá khứ không thể dùng đuôi “でした” (deshita) như danh từ và tính từ đuôi な được. Ví dụ như không thể nói 高かったでした/takakatta deshita hay 高いでした/takai deshita được.

 

Cách chia tính từ đuôi な theo thể lịch sự và thể thường

 

Cách chia danh từ theo thể lịch sự và thể thường

👉　Cách chia danh từ giống với cách chia tính từ đuôi な

 

Cách dùng thể lịch sử và thể thường của người Nhật

Thể lịch sự được sử dụng khi nói chuyện với cấp trên, người hơn tuổi, người mới quen hoặc nói trước đám đông, dùng để thể hiện sự tôn trọng, cho dù dùng với bất cứ đối tượng nào thì cũng không bị coi là thất lễ hay bất lịch sự. Do đó trong các trường học tiếng Nhật, người ta thường dạy cách sử dụng thể lịch sự trước, để học sinh có thể nắm được cách nói chuyện lịch sự, trước khi dạy đến thể thường.

Ví dụ:

これを食べませんか？おいしいですよ. (kore wo tabemasen ka/oishii desu yo.)

Nghĩa: Bạn có ăn cái này không? Ngon lắm đấy.

A：一緒に喫茶店へ行きませんか？(isshoni kissaten e ikimasen ka?)

B：いいですね。行きましょう。(ii desu ne. Ikimasho)

Nghĩa:

A: Đi cùng mình tới quán cà phê không?

B: Được chứ. Đi nào.

 

Thể thường chỉ được sử dụng khi nói chuyện với bạn bè bằng vai phải lứa hoặc những người đã thân quen. Ngoài ra thể này còn được dùng trên báo chí hoặc luận văn.

Ví dụ:

これ、食べない？おいしいよ. (kore tabenai/oishii yo)

Nghĩa: Ăn không? Ngon đấy.

A：一緒に喫茶店へ行かない？(issho ni kissaten e ikanai)

 B：いいね。行こう(ii ne/iko)

Nghĩa:

A: Đi ra quán cà phê không?

B: Được đấy. Đi thôi. 

• Tùy vào đối tượng nói chuyện và cách nói chuyện, bạn có thể phân biệt và sử dụng hai văn thể này một cách thật tự nhiên.
• Thể lịch sự được dùng khi nói chuyện với người mới quen, người lớn tuổi và cấp trên hoặc trước đám đông, có thể sử dụng với bất kì đối tượng nào cũng được mà không hề bị bất lịch sự
• Thể thường được sử dụng với bạn bè hoặc người đã thân quen, được dùng trong văn bản như báo cáo hoặc báo chí chẳng hạn.