Tại Nhật Bản hiện có lực lượng lao động là thực tập sinh đến từ một số nước. Mục đích chính của chế độ này là tạo điều kiện cho người nước ngoài đến Nhật học hỏi kỹ năng và kiến thức, từ đó có thể mang về nước và vận dụng vào cuộc sống, công việc. Dựa trên chế độ thực tập sinh kỹ năng vào năm 2016, “Luật về việc thực hiện đúng đắn thực tập kỹ năng dành cho người nước ngoài và bảo hộ thực tập sinh kỹ năng” (gọi tắt là Luật thực tập kỹ năng) đã được ban hành và chính thức có hiệu lực từ năm 2017. Kể từ đó, đã có rất nhiều người ngoại quốc đến Nhật làm việc với tư cách thực tập sinh kỹ năng.

Ưu điểm của chế độ này là người nước ngoài được tham gia vào nền công nghiệp Nhật Bản, được học hỏi các bí quyết và kĩ thuật ngay tại nhà máy, công ty. Mặt khác, Nhật Bản cũng đang đặt ra mục tiêu phát triển nguồn nhân lực trong nước đa dạng hơn, quốc tế hóa hơn.

Tuy nhiên trong những năm gần đây, thực tập sinh người nước ngoài thường gặp những vấn đề như điều kiện lao động khó khăn hay tiền lương quá thấp… Những điều này đang khiến cho các bạn trẻ đang cân nhắc chuyện tham gia vào chế độ thực tập sinh kỹ năng thêm băn khoăn, lo lắng.

 

Thực trạng vấn đề thực tập sinh kỹ năng

“Công việc rất cực nhưng không thể bỏ việc, cũng không thể về nước.”

“Tiền lương quá thấp nên cuộc sống rất khó khăn.”

Những lời chia sẻ đầy phiền não của các bạn thực tập sinh kỹ năng người nước ngoài giống như hồi chuông báo động về vấn đề xã hội mới của Nhật Bản. Ở Nhật Bản, vấn nạn “doanh nghiệp đen” – những doanh nghiệp vi phạm luật lao động, ép người lao động làm quá giờ, nợ lương – vẫn luôn là một đề tài nóng lâu nay. Trên các trang mạng cũng có rất nhiều người đồng cảm với nỗi niềm của các thực tập sinh kỹ năng.

31 đặc trưng thường thấy ở “doanh nghiệp đen”

Thực tập sinh kỹ năng Việt Nam chiếm số đông

Theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi, số lượng thực tập sinh kỹ năng người nước ngoài làm việc tại Nhật Bản tính đến tháng 6 năm 2018 có tới 103.800 người Việt Nam, chiếm số đông nhất, theo sau đó là Trung Quốc với 79.959 người. Vị trí số 3 và 4 thuộc về Philippines với 25.740 người và Indonesia với 20.374 người.

Lý do số lượng thực tập sinh kỹ năng Việt Nam đông đảo là do sự phát triển kinh tế Việt Nam những năm gần đây. Vào năm 2018, tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam ổn định ở mức 7.1%. Mang theo kì vọng phát triển nền kinh tế hơn nữa, nhiều bạn trẻ Việt Nam đã quyết định sang Nhật với tư cách thực tập sinh kỹ năng để học hỏi thêm kỹ năng và kiến thức. Tất nhiên, với khoảng cách địa lý không quá xa, chỉ cách 5 đến 6 giờ bay,cộng với chênh lệch thời gian chỉ có 2 tiếng đồng hồ, Nhật Bản là một lựa chọn lý tưởng.

 

Kỳ vọng của thực tập sinh kỹ năng khi đến Nhật

Có rất nhiều người Việt Nam đến Nhật với tư cách thực tập sinh nhằm trau dồi kiến thức và kỹ năng công việc. Trong đó có rất nhiều người Việt Nam suy nghĩ rằng kinh nghiệm và kiến thức tích lũy được trong thời gian làm tại các doanh nghiệp Nhật Bản cùng với vốn tiếng Nhật tôi luyện được trong thời gian sinh sống và làm việc ở nơi đây sẽ rất có ích khi họ quay về nước.

LocoBee đã đến trò chuyện cùng với hai bạn Hoa và Huyền hiện đang làm thực tập sinh tại một xưởng thủy sản tại Hokkaido.

LocoBee: Chào bạn Hoa và bạn Huyền. Hai bạn có thể tự giới thiệu một chút về mình được không?

Hoa: Em tên là Hoa. Em đến Nhật với mong muốn được học thêm tiếng Nhật. Từ trước em vẫn luôn muốn học tiếng Nhật, cuối cùng cũng thực hiện được rồi. Hiện tại em đang vừa làm việc tại xưởng thủy sản vừa học thêm tiếng Nhật.

Ở độ tuổi 20 với tính cách vui vẻ hoạt bát, Hoa trả lời câu hỏi của LocoBee trong một bầu không khí hết sức thoải mái, dễ chịu. Với sự hứng thú dành cho tiếng Nhật, cộng thêm ước mơ sau này được trở thành giáo viên dạy tiếng Nhật, Hoa vẫn luôn nỗ lực trau dồi vốn tiếng của mình.

Huyền: Em tên là Huyền. Cũng giống như Hoa, em đến Nhật vì muốn học thêm tiếng Nhật. Sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông, em quyết định đi du học nên đã lựa chọn đi theo con đường thực tập sinh kỹ năng.

Huyền cũng ở độ tuổi 20 nhưng lại mang tới một cảm giác chín chắn, nghiêm túc và hết sức chân thành. Với những câu hỏi của LocoBee, Huyền chăm chú lắng nghe và cẩn thận suy nghĩ rồi mới đưa ra câu trả lời sau khi đã chọn lựa từ ngữ thật kĩ càng.

Phỏng vấn cựu thực tập sinh kĩ năng – Cuộc sống 3 năm ở Nhật và hiện tại

LocoBee: Hai bạn vẫn còn rất trẻ vậy từ khi rời quê hương đến Nhật, các bạn có thấy lo lắng không?

Huyền: Có lo lắng ạ. Tuy em rất thích Nhật Bản nhưng khi đó lại hầu như chưa biết gì về cuộc sống thực tế nơi đây, thêm nữa em cũng mới học tiếng Nhật nên việc giao tiếp hàng ngày gặp rất nhiều khó khăn…

Hoa: Em cũng vậy. Đặc biệt là khi đi tàu hay xe buýt chẳng hạn, còn chưa hiểu về luật giao thông nên lúc đó cũng thường hay lo lắng liệu mình có thể đi từ nơi này đến nơi kia an toàn hay không.

LocoBee: Quả đúng là khi xem lịch chạy tàu và xe buýt thì có nhiều thông tin rắc rối, ngoài ra đọc hiểu tiếng Nhật viết trên đó cũng khá là vất vả nhỉ.

Hoa: Rồi thì những điều cần chú ý, cách hành xử khi tham gia giao thông chẳng hạn, em cũng từng rất lo lắng sợ rằng bản thân không hiểu biết đủ nên sẽ vô tình vi phạm.

LocoBee: Vào ngày đầu khi đặt chân tới Nhật, các bạn có ấn tượng như thế nào về người Nhật?

Huyền: Người dân Nhật rất tốt bụng.

Hoa: Tốt bụng ạ. Tuy nhiên hồi đó em vẫn chưa giao tiếp được nên cũng khá là vất vả.

Huyền: Vì thế nên chúng em đã học tiếng Nhật từ những thầy cô vừa nói được tiếng Nhật và tiếng Việt, dần dần đã thành công kết thêm được nhiều bạn bè.

Hoa: Đúng vậy. Em và Huyền đã học với hai giáo viên người Việt và Nhật.

LocoBee: Thì ra là vậy. Hai bạn thân nhau quá (cười)

Hoa: Vâng (cười)

Huyền: Vâng (cười)

Khi các bạn thực tập sinh kỹ năng người Việt mới đến Nhật, khó khăn đầu tiên có lẽ chính là vấn đề giao thông. Từ khoảnh khắc các bạn xuống khỏi máy bay, các bạn sẽ phải tham gia vào giao thông, sử dụng các phương tiện đi lại như tàu điện, xe buýt, xe taxi. Với những bạn mới chỉ học qua một chút tiếng Nhật thì việc giao tiếp với người dân địa phương là một chuyện hết sức khó khăn và cũng khiến các bạn lo sợ. Lường trước được những điều đó nên Hoa và Huyền đã lên mạng tìm kiếm thêm bạn bè và học tập tiếng Nhật.

Hãy đón đọc câu chuyện của hai bạn Hoa và Huyền trong phần 2 sẽ được đăng ở bài viết tuần sau nhé!

Học tiếng Nhật miễn phí:

NIPPON★GO với 3 cấp độ sơ – trung cấp dành cho ôn luyện JLPT