Truyền thống tôn giáo của Nhật Bản được hình thành từ một số thành phần chính, bao gồm Thần đạo – tôn giáo sớm nhất của Nhật Bản, Phật giáo và Nho giáo. Cơ đốc giáo chỉ là một phong trào nhỏ ở Nhật Bản. Tuy nhiên, thế kỷ XIX và XX là nét nổi bật của đời sống tôn giáo Nhật Bản ngày nay.
Nội dung bài viết
Những điều cần lưu ý khi viếng thăm đền chùa Nhật Bản
Thần đạo, Phật giáo và hệ thống tín ngưỡng của Nhật Bản
Tôn giáo ở Nhật Bản là sự kết hợp tuyệt vời giữa các lý tưởng từ Thần đạo và Phật giáo. Không giống như ở phương Tây, tôn giáo ở Nhật Bản hiếm khi được rao giảng, cũng không phải là một học thuyết mà thay vào đó nó là một quy tắc đạo đức, một lối sống gần như không thể phân biệt được với các giá trị xã hội và văn hóa Nhật Bản.
Tôn giáo ở Nhật Bản cũng là chuyện riêng tư của gia đình. Nó tách biệt với nhà nước; chẳng hạn như không có những lời cầu nguyện hay biểu tượng tôn giáo trong lễ tốt nghiệp ở trường. Tôn giáo hiếm khi được thảo luận trong cuộc sống hàng ngày và phần lớn người Nhật không thường xuyên thờ cúng hoặc tuyên bố là có tôn giáo. Tuy nhiên, hầu hết mọi người đều hướng tới các nghi lễ tôn giáo trong suốt quá trình sinh ra, kết hôn và chết cũng như tham gia vào các lễ hội tâm linh (matsuri) trong năm.
Tôn giáo và Thiên hoàng
Cho đến Thế chiến Thứ II, tôn giáo ở Nhật Bản tập trung xung quanh hình tượng của Thiên hoàng như một vị thần sống. Các thần dân coi mình là một phần của gia đình lớn mà trong đó tất cả người Nhật đều là thành viên.
Tuy nhiên, thất bại thảm hại trong chiến tranh đã làm sụp đổ niềm tin của nhiều người, khi giọng nói yếu ớt của Thiên hoàng được phát sóng trên toàn quốc tuyên bố từ bỏ vị thế thần thánh của mình. Kể từ đó, xã hội Nhật Bản đã chứng kiến quá trình thế tục hóa mạnh mẽ, gần như tương đương với kỳ tích kinh tế khi nền kinh tế Nhật Bản sau chiến tranh phát triển bùng nổ.
Tuy vậy, nhiều nghi lễ vẫn còn tồn tại dù niềm tin tôn giáo đã sụp đổ. Ngày nay, tôn giáo định hình bản sắc người Nhật nhiều hơn là tinh thần tâm linh cũng như là giúp củng cố mối quan hệ gia đình và cộng đồng.
Thần đạo và Phật giáo
Thần đạo là tín ngưỡng bản địa của Nhật Bản. Người ta tin rằng mỗi sinh vật sống trong tự nhiên (ví dụ: cây cối, đá, hoa, động vật – thậm chí là âm thanh) đều có kami, hay còn gọi là các vị thần. Do đó, các nguyên tắc của Thần đạo có thể được nhìn thấy trong khắp văn hóa Nhật Bản, ở đây, thiên nhiên và sự chuyển mùa được trân trọng. Điều này được phản ánh trong các nghệ thuật như ikebana (cắm hoa) bonsai và lễ hội hoa anh đào hàng năm.
Thần đạo chỉ có tên gọi khi Phật giáo du nhập vào Nhật Bản qua Trung Quốc, Tây Tạng, Việt Nam, và cuối cùng là Hàn Quốc. Phật giáo đến vào thế kỷ thứ 6, đặt nền móng tại Nara. Qua thời gian, Phật giáo chia thành nhiều tông phái, phổ biến nhất là Thiền tông.
Về cơ bản, Thần đạo là tín ngưỡng về thế giới và cuộc sống này, trong khi Phật giáo quan tâm đến linh hồn và kiếp sau. Điều này giải thích tại sao đối với người Nhật, hai tôn giáo cùng tồn tại hòa hợp mà không mâu thuẫn. Để chào mừng một sự kiện như sinh nhật hay hôn lễ, hoặc cầu nguyện cho một vụ mùa bội thu, người Nhật tìm đến Thần đạo. Ngược lại, tang lễ thường là các nghi thức Phật giáo.
Đền thờ và chùa
Theo quy tắc chung, đền thờ thuộc Thần đạo và chùa thuộc Phật giáo. Đền thờ có thể nhận diện qua cổng vào lớn hoặc torii, thường được sơn màu đỏ son. Tuy nhiên, bạn thường sẽ thấy cả đền thờ và các tòa nhà chùa trong cùng một khu phức hợp, vì vậy đôi khi sẽ khó để phân biệt hai loại này.
Để cảm nhận vẻ đẹp của một ngôi đền, hãy làm như cách người Nhật hay làm. Ngay phía bên trong cổng torii đỏ, bạn sẽ thấy một đài phun nước hoặc máng nước. Tại đây, bạn phải dùng gáo tre để rửa tay và miệng nhằm thanh tẩy tinh thần trước khi bước vào.
Tiếp theo, hãy tìm một sợi dây thừng dày treo từ chiếc chuông trước bàn thờ. Tại đây, bạn có thể cầu nguyện: đầu tiên hãy rung chuông, ném một đồng xu vào trước bàn thờ như một lễ vật (đồng xu năm yên được coi là may mắn), vỗ tay 3 lần để triệu hồi các vị thần kami, sau đó chắp tay lại để cầu nguyện. Tại chùa, bạn cần cởi giày trước khi vào tòa nhà chính và quỳ trên sàn chiếu tatami trước bàn thờ hoặc biểu tượng để cầu nguyện.
Bùa may mắn
Người Nhật coi trọng may mắn, số mệnh và mê tín. Nhiều người mua những chiếc bùa nhỏ tại chùa hoặc đền, sau đó gắn vào túi xách, móc chìa khóa, điện thoại di động hoặc treo trong xe để mang lại may mắn. Mỗi loại bùa mang đến những điều may mắn khác nhau, chẳng hạn như thi đỗ hay cầu con.
Bùa may mắn ở các đền thờ và chùa của Nhật Bản
Những lời cầu nguyện thường được viết trên các bảng nguyện: những tấm gỗ nhỏ gọi là ema được treo hàng trăm chiếc quanh khuôn viên chùa. Tại các ngôi chùa nổi tiếng như Kiyomizu-dera ở Kyoto, bạn sẽ thấy những bảng nguyện được viết bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau.
Một cách khác để khám phá vận mệnh của bạn là lấy một tờ quẻ. Đôi khi có sẵn bằng tiếng Anh, quẻ sẽ đánh giá tương lai của bạn trong nhiều lĩnh vực: thành công, tiền bạc, tình yêu, hôn nhân, du lịch và nhiều hơn nữa. Nếu quẻ xấu, hãy buộc nó vào một cành cây trong khuôn viên chùa; để quẻ ở chùa sẽ giúp cải thiện vận may của bạn.
Các nghi lễ tôn giáo
Những thời điểm quan trọng nhất trong năm theo lịch Nhật Bản là Tết Nguyên Đán, diễn ra từ ngày 1 đến ngày 3 tháng 1, và lễ O-Bon, thường được tổ chức vào khoảng ngày 16 tháng 8. Vào dịp Tết, người Nhật thường viếng thăm mộ tổ tiên để cầu nguyện cho người đã khuất. Chuyến thăm đền đầu tiên của năm mới cũng rất quan trọng để đảm bảo may mắn cho năm sắp tới.
Nguồn gốc, phong tục và sự kiện địa phương của lễ Obon
Vào dịp O-Bon, người ta tin rằng linh hồn của tổ tiên sẽ trở lại trần gian để thăm viếng người sống. Không giống như Halloween, những linh hồn này được chào đón, và người Nhật sẽ đến viếng mộ gia đình.
Những đứa trẻ mới sinh được gia đình đưa đến đền để chúc mừng. Các cột mốc trưởng thành của trẻ được kỷ niệm vào ba độ tuổi quan trọng: ba tuổi, năm tuổi và bảy tuổi. Trẻ em nhỏ được mặc những bộ kimono đắt tiền và được đưa đến những ngôi đền nhất định, chẳng hạn như đền Meiji ở Tokyo. Tuổi trưởng thành chính thức được kỷ niệm là ở tuổi 20.
Chuẩn bị cho Shichi-Go-San tại Nhật Bản như thế nào?
Vào đầu tháng 1, các buổi lễ trưởng thành tập thể (giống như lễ tốt nghiệp) được tổ chức tại các hội trường thành phố, sau đó là chuyến thăm đền của những thanh niên mặc kimono sặc sỡ đầy tự hào.
Ngày nay, các lễ cưới ở Nhật là sự pha trộn giữa phương Đông và phương Tây. Một lễ cưới của người Nhật có thể bao gồm nhiều phần, trong đó có nghi lễ Shinto với trang phục truyền thống tại đền, cũng như tiệc cưới kiểu phương Tây tại khách sạn hoặc nhà hàng. Ở kiểu phương Tây, cô dâu thường mặc váy cưới cho một howaito wedingu (đám cưới trắng).
Tang lễ do các thầy tu Phật giáo chủ trì. 99% người Nhật được hỏa táng và tro của họ được chôn dưới bia mộ. Để hiểu thêm về tang lễ Nhật Bản, bạn có thể xem bộ phim đoạt giải Oscar Okuribito (Người tiễn đưa), kể về một nghệ sĩ cello chuyển nghề làm người tổ chức tang lễ tại quê nhà Yamagata.
Lễ hội Nhật Bản Matsuri là những lễ hội liên quan đến đền thờ. Trong truyền thống kéo dài hàng thế kỷ, các cuộc diễu hành và nghi lễ trong lễ hội matsuri liên quan đến việc canh tác lúa gạo và phúc lợi tinh thần của cộng đồng địa phương.
Các tôn giáo khác
Theo Điều 20 của hiến pháp Nhật Bản, đất nước này bảo đảm tự do tôn giáo hoàn toàn, cho phép các tôn giáo thiểu số như Thiên Chúa giáo, Hồi giáo, Ấn Độ giáo và Sikh giáo được hoạt động. Những tôn giáo này chiếm khoảng 5-10% dân số Nhật Bản. Tuy nhiên, khoảng trống về tinh thần sau khi Hoàng đế từ bỏ quyền thiêng liêng đã nhanh chóng được lấp đầy bởi hàng loạt tôn giáo mới (shin shukyo) xuất hiện khắp Nhật Bản.
Tập trung chủ yếu ở các khu vực đô thị, các tôn giáo này mang lại lợi ích đời sống như sức khỏe, giàu có và may mắn. Nhiều giáo phái có những lãnh đạo lôi cuốn như Chúa, truyền cảm hứng tận tụy cuồng tín cho tín đồ. Đây là nơi bắt nguồn của những “giáo phái” nổi tiếng như Aum Shinrikyo, chân lý tối thướng, nhóm đã gây ra vụ tấn công bằng khí độc trên tàu điện ngầm Tokyo năm 1995.
Tuy nhiên, phần lớn các tôn giáo mới tập trung vào hòa bình và hạnh phúc, mặc dù nhiều người Nhật không tham gia vẫn có cái nhìn nghi ngờ về những tổ chức này. Theo một số nguồn tin, việc né thuế hay rửa tiền là điều phổ biến. Một số tôn giáo mới như PL Kyoden (Công Lý Công Cộng Kyoden) và Soka Gakkai đã trở thành một phần của hệ thống xã hội Nhật Bản, và vai trò của họ trong chính trị và kinh doanh không nên bị đánh giá thấp.
Nên đến thăm những đâu?
Đối với những ai quan tâm đến Phật giáo hoặc Thần đạo, Nhật Bản có vô số địa điểm hấp dẫn để ghé thăm. Nara, thuộc khu vực Kansai gần Osaka, được coi là cái nôi của Phật giáo ở Nhật và có một bảo tàng lớn về nghệ thuật và di tích Phật giáo, cùng với tượng Phật khổng lồ – điểm thu hút chính của du khách.
Kyoto là nơi có nhiều đền thờ và chùa đẹp, mang lại cái nhìn độc đáo về lịch sử khi niềm tin tôn giáo là một phần quan trọng trong cuộc sống hàng ngày, đồng thời cũng tuyệt đẹp để chiêm ngưỡng. Trên thực tế, dù bạn đi đến đâu ở Nhật Bản, bạn cũng sẽ thấy những dấu ấn của di sản tôn giáo quốc gia này.
Người Nhật có tin vào tín ngưỡng tôn giáo?
Tặng kèm phiếu giảm giá lên đến 3.000 yên – Mua hàng hiệu với giá cực ưu đãi!
Phiếu giảm giá tại Don Quijote: Miễn thuế 10% và giảm thêm 5%
Tổng hợp: LocoBee
bình luận