Khi đồng yên mất giá trong thời gian dài so với đồng đô la, những lao động người nước ngoài tại Nhật Bản đang phải vật lộn để kiếm sống và gửi tiền về quê nhà để hỗ trợ gia đình. Sự sụt giảm này làm giảm số tiền họ có thể gửi ra nước ngoài cho những người thân yêu của mình. Nếu xu hướng này tiếp tục, sẽ có ít lao động đến Nhật Bản hơn, làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt lao động nghiêm trọng của đất nước.

Câu chuyện của một nhân viên chăm sóc người già

Đây là câu chuyện của một lao động người Philippines 22 tuổi tại một cơ sở chăm sóc người già ở thành phố Hamamatsu, Shizuoka miền Trung Nhật Bản. Đồng yên yếu khiến anh không có nhiều tiền để gửi về nhà cho gia đình. Nhưng anh không muốn cắt giảm các khoản đóng góp của mình. Với mức lương khiêm tốn của mình, người lao động này chỉ ăn trứng rán và cơm trắng vào bữa trưa và bữa tối ngày này qua ngày khác.

Công việc của anh là chăm sóc những người dân bằng cách cung cấp bữa ăn và chuẩn bị bồn tắm cho họ, cùng với các công việc chăm sóc cá nhân khác. Tiền lương hàng tháng của anh vào khoảng 120.000 yên (khoảng 20 triệu đồng), trong đó anh xoay xở để gửi 80.000 đến 90.000 yên (khoảng 13~15 triệu đồng) cho gia đình. Anh trở về căn hộ của mình trong một tòa nhà thấp tầng, cách nơi làm việc 3 phút để ăn trưa. Anh bỏ bữa sáng.

Kì thi chứng chỉ quốc gia nghề điều dưỡng, hộ lý của Nhật Bản

Để tiết kiệm các chi phí như điện nước, anh đã làm những gì có thể. Anh cho biết mùa hè đầu tiên của anh ở Nhật Bản nóng ẩm khó chịu, nhưng anh đã hạn chế sử dụng điều hòa trong khoảng 30 phút trước khi đi ngủ. Khi cảm thấy đủ thoải mái để ngủ, anh sẽ tắt điều hòa.

Ước mơ của người lao động này là trở thành phi hành gia và lên mặt trăng. Để thực hiện được điều đó, anh cho biết, anh muốn tiết kiệm. Tuy nhiên, đồng yên hiện đang yếu không chỉ so với đồng đô la Mỹ và các loại tiền tệ chính khác mà còn so với đồng peso của Philippines.

3 năm trước, 80.000 yên sẽ tương đương gần gấp đôi mức lương trung bình hàng tháng ở Philippines, hiện ở mức khoảng 36.500 peso (khoảng 13 triệu đồng). Kể từ đó, giá trị của đồng yên đã giảm khoảng 15%. “Nhật Bản khác xa với hình ảnh tôi có về đất nước này. Đáng lẽ ra nó không như thế này”, người này than thở.

Nhật Bản trở nên kém hấp dẫn đối với lao động nước ngoài mặc dù thiếu hụt lao động

Với tỷ lệ sinh thấp và dân số già hóa, số lượng lao động tại Nhật Bản đã ở mứckhoảng 68 triệu người. Trong bối cảnh thiếu hụt lao động nghiêm trọng, số lượng lao động nước ngoài đang tăng lên. Theo một cuộc khảo sát chính phủ Nhật, tính đến cuối tháng 10 năm 2023, số lượng lao động nước ngoài tại Nhật Bản là 2.048.675 người, lần đầu tiên vượt mốc 2 triệu người, nghĩa là 3% lực lượng lao động tại Nhật Bản hiện là người nước ngoài.

Số lượng doanh nghiệp tuyển dụng người nước ngoài cũng tăng lên 318.775 người, chiếm khoảng 6% tổng số và là mức cao kỷ lục mới. Theo ngành, 550.000 người nước ngoài tại Nhật Bản làm việc trong lĩnh vực sản xuất, 260.000 người làm việc trong lĩnh vực bán buôn và bán lẻ và 230.000 người làm việc trong lĩnh vực dịch vụ lưu trú và thực phẩm, hỗ trợ nền kinh tế Nhật Bản.

Tuy nhiên, trong khi tình trạng giảm phát kéo dài trong nền kinh tế Nhật Bản với mức lương và giá cả vẫn ở mức thấp, thì mức lương ở Đông Nam Á đã tăng theo tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế Nhật Bản cho rằng động lực di cư sẽ mất đi khi mức lương ở Nhật Bản giảm xuống dưới gấp đôi mức lương ở quốc gia của người đó. Một báo cáo do trung tâm công bố vào tháng 11 năm 2022 dự đoán rằng làn sóng di cư của lao động Indonesia sang Nhật Bản sẽ đạt đỉnh vào năm 2030. Đối với những người từ Thái Lan, điều này sẽ xảy ra vào năm 2031 và đối với lao động từ Việt Nam, dự kiến ​​sẽ xảy ra vào năm 2032, trở thành đỉnh điểm cuối cùng trước khi số lượng giảm. Với sự mất giá gần đây của đồng yên, những lợi thế khi đến Nhật Bản làm việc đã giảm đi rất nhiều. Thời gian cho đến bước ngoặt đó có thể còn ngắn hơn nữa.

Một nam lao động người Indonesia 32 tuổi làm việc tại một nhà máy gia công ở Hamamatsu gửi khoảng 100.000 yên (khoảng 17 triệu đồng) về cho cha mẹ, vợ và hai đứa con nhỏ ở quê nhà từ thu nhập sau thuế hàng tháng là 186.000 yên (khoảng 31 triệu đồng). Mặc dù anh cảm thấy Nhật Bản là nơi dễ sống nhưng anh cũng chỉ ra rằng các quốc gia khác như Úc và Ba Lan đang trở nên được ưa chuộng tương tự như Nhật Bản đối với người lao động Indonesia làm việc ở nước ngoài.

Nhận định của chuyên gia

Trong số khoảng 95 nhân viên toàn thời gian tại công ty của người lao động này, có 20 người là người Indonesia. Một giám đốc điều hành cấp cao lưu ý, “Người Nhật Bản không vào công ty chúng tôi trong 5 năm qua, bất kể chúng tôi đã đưa ra bao nhiêu lời mời làm việc. Chúng tôi không thể sánh được với các phúc lợi như “nhiều ngày lễ và mức lương tốt” của các công ty lớn”.

Giáo sư Yoko Tateoka của Trường sau đại học về Ngôn ngữ học ứng dụng tiếng Nhật tại Đại học Waseda chỉ ra rằng việc đối xử vô nhân đạo với người lao động nước ngoài, như coi họ chỉ là lao động rẻ tiền hoặc bị vứt bỏ, không còn được chấp nhận trong thời đại này nữa. “Đây không phải là trường hợp “đồng hóa” hay “loại trừ” người lao động nước ngoài. Nếu không có ý thức chung sống hòa bình và tạo ra một nền văn hóa doanh nghiệp mới cùng với người lao động, số lượng người rời khỏi Nhật Bản có khả năng sẽ tiếp tục tăng”.

Làm thế nào để thăng tiến trong ngành công nghệ ở Nhật?

Chính phủ Nhật Bản khuyến khích người dân làm việc 4 ngày/tuần

ĐĂNG KÝ THÀNH VIÊN LOCOBEE

Tặng kèm phiếu giảm giá lên đến 3.000 yên – Mua hàng hiệu với giá cực ưu đãi!

Phiếu giảm giá tại Don Quijote: Miễn thuế 10% và giảm thêm 5%

Tổng hợp: LocoBee