Không hề phóng đại bento là một truyền thống của Nhật, một nhu cầu cần thiết và là một cách thưởng thức những món ăn ngon trông hấp dẫn và dễ ăn khi cần phải di chuyển. Vì sự tiện lợi này, các hộp cơm bento đã dần biến các cửa hàng tiện lợi trở thành nơi lý tưởng để mua đồ ăn trưa. Bạn có thể sẽ thấy nhiều nhân viên văn phòng đổ xô đến những nơi này để mua hộp bento cho chính họ hoặc đồng nghiệp của họ.
Những hộp bento tưởng chừng nhỏ bé này lại được coi như cuộc sống và tâm hồn của nhiều người Nhật Bản. Chúng đã ăn sâu vào tâm trí của người dân Nhật Bản và được coi là một phần thiết yếu của văn hóa quốc gia.
Nội dung bài viết
Bento là gì?
Bento (弁当) là một phần ăn mang đi hoặc đóng gói tại nhà phổ biến trong ẩm thực Nhật Bản. Bạn có thể thắc mắc người Nhật thường cho gì vào hộp bento.
Theo truyền thống, một hộp bento bao gồm 40% tinh bột (ví dụ: gạo), 30% protein (ví dụ: cá, thịt hoặc trứng), 20% rau và cuối cùng là một ít tsukemono (rau bổ sung như dưa chuột muối) hoặc trái cây món tráng miệng. Bento là những bữa ăn được chia thành nhiều phần, nhưng điều này không có gì đáng ngạc nhiên vì người Nhật coi trọng sự cân bằng trong một bữa ăn. Chính vì vậy, những hộp cơm bento ra đời nhằm đảm bảo một bữa ăn đầy đủ cân đối và ngon miệng.
Cơm – thành phần cơ bản và bắt buộc phải có của hầu hết mọi hộp bento. Nếu không có nó sẽ giống như một chiếc bánh hamburger không có bánh mì kẹp thịt. Tuy nhiên, chỉ với một nguyên tố chung, người Nhật luôn biết cách nâng tầm nó bằng những cách “biến tấu” khác biệt.
- 白米 (Hakumai): Gạo trắng tiêu chuẩn
- 玄米 (Genmai): Gạo lức
- 赤飯 (Sekihan): Cơm nấu với đậu đỏ
- 雑穀米 (Zakkokumai): Gạo trộn ngũ cốc
- わかめご飯 (Wakame Gohan): Cơm trộn rong biển
- のり弁 (Noriben): Cơm phủ một lớp rong biển nori
- Salad: Các loại rau và salad được lựa chọn đặc biệt theo mùa
- Tamagoyaki: Một món trứng tráng cuộn ngọt hoặc mặn của Nhật Bản
- Agemono: Đồ chiên giòn bao gồm gà karaage (唐揚げ) tempura, croquettes và chả cá
- Tonkatsu: Thịt lợn cốt lết tẩm bột chiên giòn ăn kèm với nước sốt màu nâu được làm đặc biệt cho tonkatsu
- Cá nướng: Điển hình là cá thu, cá hồi hoặc lươn (unagi – 鰻)
- Nimono: Cá, thịt hoặc rau được hầm từ từ
Lịch sử của bento Nhật Bản
Từ bento không được sử dụng trong những ngày đầu xuất hiện. Bắt đầu từ thời Kamakura, khoảng năm 1185, thuật ngữ này là hoshi-ii, hay bột khô. Nó sẽ chỉ bao gồm gạo khô, không có bất kỳ bao bì nào, để ăn nguyên hoặc đun sôi trong nước. Mãi đến năm 1568, trong thời kỳ Azuchi-Momoyama, những chiếc hộp gỗ sơn mài mới được sản xuất đặc biệt để tạo ra hộp bento thực sự mà chúng ta biết ngày nay.
Trong thời kỳ Edo, từ năm 1603-1867, bento đã trở thành một bữa ăn hàng ngày, với nguyên liệu và phong cách phục vụ khác nhau tùy thuộc vào tầng lớp xã hội và nghề nghiệp. Khách du lịch và người tham quan sẽ mang theo koshibento, thường bao gồm cơm nắm bọc trong lá tre. Đối với các sự kiện đặc biệt như hanami (tiệc ngắm hoa), những hộp cơm lớn, nhiều lớp đã được chuẩn bị để chào mừng dịp này.
Vào thế kỷ 20, nhôm và nhựa bắt đầu được sử dụng để chuẩn bị bento, mở đường cho konbini bento (bento ở cửa hàng tiện lợi), ekiben (bento ở nhà ga) và hokaben (bento mang đi) có thể hâm nóng trong lò vi sóng.
Cùng tìm hiểu về 5 loại bento
1: Eki-ben (駅弁)
Nếu bạn đi tàu cao tốc ở Nhật Bản, bạn sẽ thấy thực đơn bento trên tàu dành cho khu vực bạn đang hướng đến. Đáng chú ý, thực đơn được đổi mới hàng ngày, hàng ngàn loại bento được tạo ra trên khắp đất nước.
Hãy lên kế hoạch cho một chuyến đi nội địa vòng quanh Nhật Bản, đóng gói hành lý của bạn, khám phá các nhà ga xa xôi và thử những Eki-ben này!
Eki-ben, hay bento của nhà ga, là những hộp thức ăn có sẵn bên trong các nhà ga và thậm chí trên các chuyến tàu ở Nhật Bản. Bạn có thể nghĩ rằng không có gì đặc biệt nhưng chúng rất được săn đón vì nhiều thành phố cung cấp các loại bento như một đặc sản địa phương.
2. Koraku Bento (小樂弁当)
Khi mùa anh đào tới bạn đã có trong đầu một địa điểm ngắm hoa anh đào đẹp nhất chưa? Bạn đã biết mình sẽ đi với ai chưa? Và bạn có muốn biết điều gì sẽ làm cho khoảng thời gian Hanami của bạn tuyệt vời hơn không? Chuẩn bị một Koraku Bento và thưởng thức Hanami như một người Nhật Bản!
Mẹo để có một trải nghiệm ngắm hoa anh đào chuẩn Nhật
Đầu tiên, người Nhật luôn tổ chức dã ngoại cho Hanami và việc chuẩn bị Koraku Bento (hay Hanami Bento) là điều bắt buộc. Ngày nay, chúng có thể được tùy chỉnh đặc biệt và được bán rộng rãi tại các siêu thị địa phương trong mùa hoa anh đào.
Những hộp bento này cũng đặc biệt hơn bất kỳ loại bento nào khác bởi tính chất đặc trưng theo mùa của các thành phần bên trong hộp Koraku Bento. Nói cách khác, trong mùa hoa anh đào, những nguyên liệu này thậm chí còn phổ biến hơn và có hương vị tinh tế hơn. Ví dụ: Một số món nổi bật bao gồm makizushi (một loại sushi cuộn), inarizushi (cơm sushi nhồi trong túi đậu phụ chiên), tamagoyaki (trứng tráng kiểu Nhật) và kamaboko (bánh cá màu hồng và trắng)
Trong quá trình chuẩn bị, điều cần thiết là phải biết các thành phần tạo nên Koraku Bento hoàn hảo cho buổi Hanami.
Món chiên, nướng
Một hộp với đầy đủ các món ăn giàu chất đạm. Các món thịt điển hình mà bạn có thể dễ dàng nhận thấy trong bất kỳ hộp của Koraku Bento là karaage (gà rán Nhật Bản không xương, vừa ăn), takoyaki (bạch tuộc viên nướng) và ebi furai (tôm chiên tẩm bột), tất cả đều được chế biến tại nhà và dễ dàng mang đi cho một buổi dã ngoại hanami.
Đồ chua và salad
Một bữa ăn lành mạnh là 1 bữa ăn nhiều rau củ! Ở Nhật Bản, các món thịt được ăn kèm với nhiều món rau như salad và rau ngâm (tsukemono). Các món salad điển hình của Nhật Bản bao gồm Kinpira gobo (salad cà rốt om và củ ngưu bàng), Shiro-ae (rau chần và salad đậu phụ nghiền), salad khoai tây và salad với rong biển hijiki trộn và củ sen.
Món tráng miệng
Còn cách nào tốt hơn để kết thúc bữa ăn với một món ngọt truyền thống của Nhật Bản? Wagashi không bao giờ làm bạn thất vọng!
Đó là sakura mochi (桜餅) nổi tiếng – một loại bánh gạo nhân đậu đỏ và gói trong lá hoa anh đào muối. Một lựa chọn khác cho những người không hảo ngọt là Hanami Dango (花見団子) – một loại wagashi khác với 3 chiếc bánh bao nhỏ có màu sắc khác nhau (thường là xanh lá cây, trắng và hồng – tượng trưng cho màu sắc của mùa xuân) được xiên bằng tre.
3. Aisai Bento (愛妻弁当)
Còn gì nói lên “tình yêu” tốt hơn Aisai bento (愛妻弁当) – hộp cơm được làm bởi những người vợ yêu thương dành cho chồng mình mang đi làm? Tất cả phụ nữ Nhật Bản đều biết bí mật của trái tim người đàn ông của họ – và đó là thông qua dạ dày của anh ấy.
Thông thường, người mẹ/vợ chuẩn bị những hộp Aisai Bento này để chồng và con đưa đi làm hoặc đi học. Tuy nhiên, ngày nay, những hộp bento đặc biệt này cũng có thể được làm thủ công bởi những người phụ nữ trẻ trong các mối quan hệ để thể hiện sự quan tâm và tình cảm của họ đối với những người quan trọng của họ. Hoàn toàn trái ngược với những hộp bento bán ở cửa hàng tiện lợi, những hộp cơm Aisai Bento này có hình thức bắt mắt, cân bằng dinh dưỡng và quan trọng nhất là mang đến thông điệp yêu thương.
4. Shikaeshi ben
Có nóng và lạnh, có yêu và ghét, và có Aisai Ben (愛妻弁当 – bento tình yêu) và Shikaeshi Ben (仕返し弁当 – bento báo thù).
Bạn biết bạn đã làm sai điều gì đó nếu bạn nhận được một trong những hộp bento Shikaeshi này. Hộp cơm trả thù là một cách thụ động nhưng hiệu quả mà một người vợ Nhật Bản có thể bày tỏ sự tức giận của mình đối với chồng bằng cách dành cho anh ấy một bất ngờ khó chịu trong giờ nghỉ trưa.
Bạn có tò mò muốn biết cơn giận dữ của một phụ nữ Nhật Bản sẽ có vị như thế nào nếu đó là một hộp cơm bento? Nó sẽ trông như thế này: Một hộp không có gì ngoài ngô, hoặc một bữa ăn hoàn toàn không ăn được, chẳng hạn như cơm chưa nấu chín và một quả trứng sống. Một lời nguyền được viết bằng lá nori, xúc xích tượng trưng cho ngón tay bị đứt hoặc chỉ là hộp bento có mùi vị kinh tởm.
5. Kyara-ben (キャラ弁)
Nhắc đến Nhật Bản, chúng ta không thể bỏ qua các nhân vật manga hay anime.
Có lẽ hình ảnh nổi tiếng quốc tế nhất về văn hóa bento của Nhật Bản là Kyara-ben (Hộp bento nhân vật) – loại bento có thiết kế dễ thương và các chi tiết dễ thương được chế tác tinh xảo. Ở Nhật Bản, bạn ăn bằng mắt trước và bằng miệng sau, nghĩa là thức ăn bạn ăn phải có hình thức đẹp mắt, đó là cách tốt nhất để thưởng thức và đánh giá cao bữa ăn của bạn. Cách suy nghĩ này đã làm dấy lên một cơn sốt, thậm chí là một cuộc cạnh tranh giữa các bậc cha mẹ để làm những hộp bento dễ thương nhất cho con cái của họ.
Nhưng Kyara-ben có nhiều ý nghĩa hơn là chỉ những thiết kế dễ thương và thức ăn đầy màu sắc. Những hộp bento này bao gồm một hộp bento phức tạp trong đó các thành phần khác nhau được sử dụng để tái tạo một số người, nhân vật hoặc động vật.
Ý tưởng thiết kế là vô hạn như Hello Kitty, Pokemon… Bất kỳ con vật hoặc nhân vật nào bạn có thể nghĩ ra, hãy đặt tên cho nó. Các bà mẹ Nhật Bản sẽ làm được!
Mục đích ban đầu của loại bento này là cung cấp cho trẻ nhỏ những hình ảnh thú vị để giúp chúng thích thú với món ăn hơn. Ngày nay, kỳ lạ thay, người ta càng chú trọng hơn và thậm chí còn gây nhiều áp lực hơn khi tạo ra những Kyara-ben này bởi vì hậu quả của việc tặng một hộp cơm trưa mờ nhạt không điểm nhấn, không dễ thương không chỉ khiến con họ thất vọng mà còn phản ánh tình yêu thương của người mẹ và thậm chí là sự thể hiện của con cái của bản thân người mẹ. Nói cách khác, ít hình ảnh hơn đồng nghĩa với ít nỗ lực hơn và ít tình yêu hơn.
Quả thực, chuẩn bị cơm hộp cho con được coi là một công việc nặng nhọc đối với phụ nữ Nhật Bản với vai trò, trách nhiệm của một người mẹ tốt. Họ sẵn sàng dành hàng giờ để lướt qua các tạp chí nấu ăn và mua sắm những dụng cụ cần thiết để tạo ra món Kyara-ben ngon nhất cho con mình. Xét cho cùng, trong xã hội Nhật Bản, nơi mà sự tuân thủ và các quy tắc là vô cùng quan trọng thì việc tuân thủ nghi thức bento là vô cùng quan trọng.
Bạn nghĩ gì về 5 loại Bento Nhật Bản khác nhau này?
Đối với nhiều người trong chúng ta, bữa trưa chỉ là một bữa ăn khác trong ngày, nhưng hãy nhìn vào người Nhật và nỗ lực của họ để hoàn thiện mỗi bữa ăn. Đối với người Nhật, ăn uống là một cách để thưởng thức và thức ăn cũng là một phương tiện để thể hiện. Những hộp bento tượng trưng cho con người Nhật Bản, và họ thể hiện mình qua những hộp bento nhỏ này. Còn bạn thì sao? Bạn sẽ đặt gì bên trong hộp Bento của riêng bạn? Bạn sẽ thể hiện mình như thế nào qua những hộp bento nhỏ này?
Hiểu về thịt nướng Nhật Bản để thưởng thức chúng đúng vị hơn
Tổng hợp: LocoBee
