Trong một báo cáo mới công bố ngày 26/7 của Cơ quan Dịch vụ Nhập cư Nhật Bản Hầu thì hết các thực tập sinh nước ngoài đến làm việc tại Nhật Bản phải trả trung bình khoảng 520.000 yên (3.800 USD) cho người trung gian tại nước sở tại – khoản chi phí khiến khoảng một nửa trong số họ phải còng lưng gánh nợ tại xứ người. Đây có thể là 1 trong những lý do khiến nhiều thực tập sinh nước ngoài từ bỏ công việc đã kí hợp đồng rồi kiếm công việc mới sau khi đến Nhật Bản.

Người lao động Việt Nam tham gia phỏng vấn việc làm với một công ty Nhật Bản tại Hà Nội năm 2020. Buổi phỏng vấn được tổ chức tại văn phòng của một cơ sở phái cử người tham gia chương trình đào tạo thực tập sinh kĩ năng cho người nước ngoài của Nhật Bản. (Ảnh: Asahi Shimbun)

Dữ liệu lấy từ nghiên cứu đầu tiên tập trung vào chi phí và nợ của những người tham gia Chương trình đào tạo thực tập sinh kĩ năng của Nhật Bản trước khi họ xuất cảnh. Một số lượng lớn thực tập sinh từ các nước đang phát triển đã biến mất khỏi công ty mà đáng ra họ sẽ làm việc sau khi nhập cảnh vào Nhật Bản. Năm 2021, số lượng thực tập sinh nước ngoài bỏ trốn là 7.167 người. Các chuyên gia tin rằng họ đã bỏ việc hiện tại để tìm kiếm công việc trả lương cao hơn nhằm nhanh chóng trả hết nợ hoặc vì họ không được người sử dụng lao động Nhật Bản trả lương như đã kí kết.

Báo cáo dựa trên các cuộc phỏng vấn chung của cơ quan và Tổ chức Đào tạo Thực tập sinh Kĩ thuật – tổ chức công nhận các kế hoạch đào tạo thực tập sinh. Các cuộc phỏng vấn được thực hiện từ tháng 12/2021 đến tháng 4/2022. Đối tượng bao gồm 2.184 cá nhân và các nhà tuyển dụng có chương trình đào tạo thực tập sinh trong cùng thời gian đó. Cuộc khảo sát cho thấy 85% những người được phỏng vấn đã trả tiền cho các công ty môi giới tại nước sở tại với các mức tiền khác nhau nhằm mục đích được tới Nhật Bản kiếm tiền. Trong khi mức trung bình chung được trả cho các cơ sở này là khoảng 520.000 yên thì thực tập sinh Việt Nam phải trả nhiều hơn là khoảng 660.000 yên. Chỉ riêng phí môi giới đã chiếm 320.000 yên.

Tại Việt Nam, mức trần theo luật định đối với phí môi giới là khoảng 400.000 yên. Nhưng khoảng 30% những người được phỏng vấn của nghiên cứu cho biết họ đã phải trả nhiều hơn mức giới hạn. Khoảng 55% thực tập sinh đã vay tiền trước khi đến Nhật Bản, trung bình khoảng 550.000 yên để trả cho các tổ chức phái cử hoặc trung gian.

Tổng số nợ trung bình cao nhất trong các thực tập sinh Việt Nam là khoảng 670.000 yên. Nghiên cứu cho thấy mức lương trung bình hàng tháng mà họ được cho biết trước khi đến Nhật Bản là khoảng 150.000 yên. 79% người được phỏng vấn cho biết họ được trả “đúng như mong đợi” hoặc “nhiều hơn mong đợi”. 21% cho biết họ nhận được “ít hơn mong đợi”. Trong số này, khoảng 60% cho rằng lý do là vì họ ít có cơ hội làm thêm giờ hoặc làm việc vào kỳ nghỉ.

Cơ quan này có kế hoạch sử dụng những thông tin trong khảo sát này để thay đổi chính sách trong tương lai đối với chương trình đào tạo thực tập sinh kỹ thuật tại Nhật Bản.

Thông tin Đường dây Tư vấn khẩn cấp dành cho thực tập sinh tại Nhật

Theo Asahi