Việc sử dụng tạm thời hệ thống cho phép camera an ninh của Công ty Đường sắt Đông Nhật Bản (JR East) nhận dạng khuôn mặt kể cả những cá nhân được ra tù đã gây xôn xao dư luận. Mặc dù hệ thống đóng góp vào sự an toàn công cộng và hỗ trợ điều tra tội phạm, nhưng nó lại đưa ra các vấn đề về bảo vệ quyền riêng tư và có những lo ngại rằng nó sẽ đe dọa xã hội.

30 nhà ga thuộc JR East có số lượt hành khách cao nhất

 

Cụ thể tình hình thực tế

Vào tháng 7, JR East đã coi Thế vận hội Olympic và Paralympic Tokyo 2020 đang diễn ra như một cơ hội để lắp đặt camera an ninh ở các nhà ga chính và các địa điểm khác có khả năng phát hiện hành vi đáng ngờ từ mọi người và thông báo rằng theo cần thiết, công ty sẽ kiểm tra đồ đạc của mọi người trong một số trường hợp.

JR East dự kiến kiểm tra đồ của hành khách trong thời gian của Thế vận hội

Nhưng công ty không tiết lộ rằng hệ thống cũng sẽ được lập trình để phát hiện những cá nhân có tên bị cảnh sát truy nã vì tình nghi phạm tội, cũng như những cá nhân mãn hạn hoặc tạm thời ra tù vì các hành vi khủng bố và các sự cố lớn khác ảnh hưởng đến JR East hoặc hành khách.

Thông tin về các cá nhân được ra tù được lấy từ Văn phòng Công tố viên, dựa trên Hệ thống Thông báo Nạn nhân của Tội phạm. Nếu một người phù hợp với mô tả của một cá nhân có liên quan được bắt gặp trên máy ảnh được cài đặt AI, nó sẽ tự động phát hiện họ. Tuy nhiên, việc đưa thông tin vào hệ thống cuối cùng đã bị loại bỏ trước giai đoạn đăng ký.

Bất chấp điều đó, việc phát hiện những người có hành vi đáng ngờ và những người bị cảnh sát truy nã vẫn đang diễn ra. Trong số 8.350 camera được gắn ở các nhà ga lớn và các nơi khác, các thông tin chi tiết như bao nhiêu chiếc đã được cài đặt hệ thống AI hoặc những cái nào sử dụng hệ thống này vẫn chưa được tiết lộ.

 

Thực trạng xã hội

Làm thế nào để đảm bảo an toàn trên các phương tiện giao thông công cộng đã trở thành một vấn đề cấp thiết. Vào tháng 8, 10 hành khách đã bị thương, một số bị thương nghiêm trọng, trong một vụ tấn công bằng dao trên tàu tuyến Odakyu ở Tokyo.

Vụ việc phóng hoả trên tàu shinkansen sáng ngày 8 tháng 11

Các kế hoạch tránh và giảm thiệt hại do Bộ Đất đai, Cơ sở hạ tầng, Giao thông và Du lịch biên soạn vào tháng 9 bao gồm các nỗ lực như thực hiện các chức năng của camera an ninh để phát hiện các cá nhân và đối tượng đáng ngờ tinh vi hơn.

Mặc dù vậy, vào tháng 10, 17 hành khách khác đã bị thương trong một vụ tấn công diễn ra trên một chuyến tàu Keio Line ở Tokyo. Không có biện pháp đặc biệt nào đảm bảo cả tiện lợi và an toàn đã được tìm thấy.

 

Ý kiến từ nhà điều hành

Mặc dù vậy, kỳ vọng của các công ty đường sắt đối với công nghệ này không hề thấp. Vào ngày 21 tháng 9, JR East tiết lộ rằng các cá nhân phải tuân theo các biện pháp phòng chống tội phạm ban đầu của nó bằng cách sử dụng camera an ninh nhận dạng khuôn mặt sẽ bị thu hẹp. Nhưng công ty cũng cho biết, “Có thể chúng tôi sẽ xem xét lại điều này một lần nữa để đáp ứng với những thay đổi của tình trạng xã hội.”

Nhà điều hành Tokaido Shinkansen thuộc Công ty Đường sắt Trung tâm Nhật Bản (JR Central) cho biết về các biện pháp: “Chúng tôi dự định tiếp tục điều tra cẩn thận trong khi xem xét đến quyền riêng tư và các vấn đề khác.”

Các camera an ninh này chuyển các đặc điểm khuôn mặt của mọi người thành dữ liệu và so sánh thông tin với thông tin khuôn mặt đã được đăng ký. Nó có thể xác định một cá nhân đang đứng ở xa mà họ không nhận ra. Nhưng vì hệ thống nhận dạng khuôn mặt này cũng có thể được sử dụng để theo dõi tương tác của mọi người với người khác, chuyển động và lịch sử mua hàng của họ. Có  những lo ngại rằng, bất kể ai đó đã ra tù, nó có thể vi phạm quyền của mọi người và đe dọa xã hội.

Nhưng Đạo luật về bảo vệ thông tin cá nhân không yêu cầu sự đồng ý của cá nhân để thu thập dữ liệu mô tả các đặc điểm trên khuôn mặt của họ. Tuy nhiên, Ủy ban Bảo vệ Thông tin Cá nhân của chính phủ, cơ quan giám sát việc thực thi luật, đã chỉ ra trên trang web của mình rằng quan điểm “phải có thông báo về việc sử dụng và mục đích của nó” trong trường hợp camera an ninh có khả năng nhận dạng khuôn mặt được cài đặt.

 

Cách làm của JR có phù hợp không?

Về thông báo, JR East có ghi ở các ga Hệ thống an ninh (nhận dạng khuôn mặt) đang được sử dụng.

Tuy nhiên, theo Giáo sư Taro Komukai, chuyên gia về luật thông tin tại Đại học Chuo, nói “Cần phải có một mục tiêu được xác định rõ ràng, chẳng hạn như ‘Chúng tôi có thể phát hiện những người đã gây ra sự cố tại các nhà ga. ‘”

Về thông tin người được tha, tạm thời ra tù, giáo sư cho rằng “nếu có thể hạn chế sử dụng nó như một phương tiện phòng ngừa sớm sự cố để bảo vệ tính mạng của hành khách và tài sản của nhà ga thì có thể một ngoại lệ pháp lý là không thể tránh khỏi. Nhưng nếu nó vượt ra ngoài mục tiêu đó và bắt đầu chia sẻ thông tin với các cơ quan điều tra, thì nó sẽ trở thành vấn đề.”

 

Ở các quốc gia khác

Ở Hoa Kỳ và Châu Âu, việc thu thập dữ liệu nhận dạng khuôn mặt phải chịu sự xử lý nghiêm ngặt đáng chú ý. Quy định chung về bảo vệ dữ liệu của Liên minh Châu Âu cấm sử dụng dữ liệu trên cơ thể của một người, bao gồm cả các đặc điểm trên khuôn mặt của họ, mà không có sự đồng ý của cá nhân đó.

Theo báo cáo, tại Tây Ban Nha năm nay, các nhà bán lẻ và các tổ chức khác đã bị phạt vì xác định khách hàng mà họ khảo sát bằng cách khớp dữ liệu sinh trắc học với thông tin về những người được ra tù.

Bạn nghĩ sao về cách làm này?

 

Theo The Mainichi