Khi miêu tả tính cách người Nhật, có thể dùng từ 義理. Người Nhật coi trọng tính cách này, nhưng ngữ nghĩa của từ này thì không phải ai cũng có thể hiểu rõ. Trong kì này, hãy cùng LocoBee tìm hiểu về 義理 qua các ví dụ cụ thể nhé.

10 biểu tượng đại diện của đất nước Nhật Bản nhất định bạn nên biết

 

義理 là gì?

• Từ này được đọc là giri.

義理 có ý chỉ “các hành động nên làm với tư cách con người”, “những điều cần tuân theo trong các mối quan hệ xã hội và con người”. 義理 đề cập đến phép lịch sự xã hội và quy tắc ứng xử trong xã hội Nhật Bản.

Cũng có thể hiểu như sự cảm ơn và đền đáp đối với người đã chăm sóc bạn. 義理 cũng là một phép tắc cần học để tránh những rắc rối không cần thiết, vì vậy hãy chú ý đến điều này trong khi sống ở Nhật Bản.

 

Ví dụ:

彼は義理を大切にしているので、何かあるといつもお礼の品を送ってくる。

(kare wa giri wo taisetsu ni shiteiru node, nani ka aru to itsumo orei no shina wo okutte kuru)

Anh ấy là người rất coi trọng phép tắc nên có chuyện gì là cũng sẽ gửi quà cảm ơn.

 

Các cụm từ sử dụng 義理

• 義理を立てる・義理が立つ

(giri wo tateru/giri ga tatsu)

Đáp lại các mối quan hệ và lòng biết ơn bằng những hành động phù hợp

 

• 義理を通す

(giri wo toosu)

Tuân thủ và thực thi đầy đủ các phép tắc

 

• 義理を欠く

(giri wo kaku)

Bỏ qua, lơ là các phép tắc cần có trong các mối quan hệ xã hội và đối nhân xử thế

 

• 義理堅い

(giri gatai)

Không lơ là mà coi trọng các phép tắc, nghĩa vụ

 

Ý nghĩa khác của 義理

義理 còn dùng để chỉ những việc tuy không muốn làm nhưng không còn cách nào khác. Ví dụ như vào dịp lễ tình nhân, người Nhật có 義理チョコ (giri choco). Vốn dĩ vào dịp lễ tình nhân, người ta chỉ tặng sô cô la cho người mình thích, tuy nhiên giri choco là loại sô cô la tặng đồng nghiệp, bạn học để thay lời cảm ơn vì đã giúp đỡ nhau hàng ngày hoặc để làm sâu sắc thêm các mối quan hệ.

 

Ví dụ:

友達に誘われて、義理でパーティーに参加した。

(tomodachi ni sasowarete, giri de pati ni sankashita)

Vì bạn rủ nên thôi đành tham gia buổi tiệc đó. (dù thực ra không muốn đến nhưng bạn rủ nên không còn cách nào khác, đành tham gia)

 

毎年会社用に義理チョコを20個買うので大変だ。

(maitoshi kaishayo ni giri choko wo nijukko kau node taihenda)

Hàng năm đều phải mua 20 hộp giri choco để tặng người trong công ty nên rất vất.

 

Chỉ những người ở bên nhà thông gia sau khi kết hôn, có nghĩa là những người thân không cùng huyết thống. Ví dụ như dùng để gọi bố mẹ chồng, bố mẹ vợ chẳng hạn.

Ví dụ:

• 義理の兄 (giri no ani) – anh chồng/vợ
• 義理の父 (giri no chichi) – bố chồng/vợ
• 義理の妹 (giri no imoto) – em chồng/vợ
• 義理の両親 (giri no ryoshin) – bố mẹ chồng/vợ

 

Ví dụ sử dụng 義理

学生時代に私もよく寝坊していたので言えた義理ではないが、遅刻はいけないことだよ。
(gakusei jidai ni watashi mo yoku neboshiteita node ieta giri dewa nai ga, chikoku wa ikenai koto dayo)

Hồi còn đi học tôi hay ngủ dậy muộn nên không có tư cách để nhắc nhở gì cả, nhưng đi học muộn là điều không nên.

 

このままではあいつに義理が立たない。

(konomama dewa aitsu ni giri ga tatanai)

Cứ thế này thì sẽ không báo đáp được anh ấy mất.

 

彼はとても義理堅いから、色々と気を使って大変だろう。

(kare wa totemo girigatai kara, iroiro to ki wo tsukatte taihen daro)

Anh ấy rất coi trong phép tắc nên luôn để ý từng li từng tí, vậy thì cũng vất vả nhỉ.

 

義理を欠くような行為をすると、人から信用されなくなるよ。

(giri wo kaku yona koi wo suru to, hito kara shinyo sarenakunaruyo)

Nếu lơ là các phép tắc trong quan hệ xã hội thì sẽ không được người khác tin tưởng.

 

Văn hóa xấu hổ và giri

Ở Nhật Bản có một khái niệm là 恥の文化 (haji no bunka) – văn hóa xấu hổ, đó là việc quyết định hành vi của mình dựa trên những cân nhắc kỹ lưỡng, đánh giá, phán xét của người khác.

Văn hoá xấu hổ của người Nhật bắt nguồn từ đâu?

Không tuân thủ các lễ nghi là điều đáng xấu hổ, là trái với phép thường. Do đó, người Nhật luôn luôn coi trọng các phép tắc. Nếu ai đó làm gì cho mình thì cần phải trả ơn. Đây là điều tất lẽ dĩ ngẫu trong văn hóa Nhật Bản, hay nói cách khác, là để nhấn mạnh vào tấm lòng giúp đỡ lẫn nhau.

 

義理 là điều cần thiết khi sinh sống tại Nhật

Khi người Nhật được ai khác làm cho điều gì đó, họ sẽ cảm ơn vì hành động theo đó. Đó là tiêu chuẩn của người Nhật, nếu như không làm theo thì sẽ bị cho là kì lạ.

Những người sống theo chủ nghĩa cá nhân mạnh mẽ rất khó hiểu và thường cho rằng điều đó thật rắc rối, nhưng vì nhiều người Nhật có cảm giác họ giúp đỡ lẫn nhau nên 義理 vẫn luôn được coi trọng ở Nhật.

Có thể bạn sẽ thấy phiền phức, nhưng đây cũng là một tính cách tốt của người Nhật, vì vậy khi sống ở Nhật, hãy cố gắng để ý đến 義理 nhé.

 

W.DRAGON

* Bài viết thuộc bản quyền của LOCOBEE. Vui lòng không sao chép hoặc sử dụng khi chưa có sự đồng ý chính thức của LOCOBEE.