Bunraku là nghệ thuật truyền thống Nhật Bản đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể. Trên thế giới có rất nhiều hình thức múa rối khác nhau nhưng “Bunraku” của Nhật Bản có chút khác biệt, 1 con rối có thể có đến 3 người điều khiển.
Nói đến nghệ thuật truyền thống Nhật Bản mọi người thường nghĩ tới Kabuki nhưng Bunraku cũng là một phần quan trọng không thể không nhắc đến.
Nội dung bài viết
Định nghĩa Bunraku
Bunraku là nghệ thuật múa rối truyền thống của Nhật Bản được kế thừa từ Ningyojoururi (人形浄瑠璃) – câu chuyện thường được kể qua tiếng đàn shamisen. Ningyojoururi Bunraku được gọi là Bunraku.
Bunraku là màn trình diễn tạo thành từ Tayu, Shamisen, Ningyozukai do nam giới thực hiện.
Sự khác nhau giữa Bunraku và Ningyojoururi
Bunraku được gọi là Ningyojoururi cho đến cuối thời Edo. Đây là màn trình diễn múa rối kết hợp với Joruri (nghe kể chuyện xưa trong tiếng đàn shamisen). Điểm khác nhau giữa Bunraku và múa rối ở các quốc gia khác là tập trung khắc hoạ diễn biến tâm lí chi tiết của con người. Chính vì con rối cần có biểu cảm phong phú nhiều màu sắc nên mới có tới 3 người cùng điều khiển nó.
Con rối + Joruri = Ningyojoruri = Bunraku
Đặc trưng của Bunraku
Kĩ thuật trình diễn Bunraku tạo thành từ 3 phần là nội dung câu chuyện, tiếng đàn shamisen, người điều khiển rối.
- Tayu (太夫)
Là người kể chuyện. Trong Bunraku toàn bộ lời thoại của nhân vật cho đến bối cảnh câu chuyện đều do Tayu đảm nhận.
- Shamisen (三味線)
Bunraku sử dụng Futazao Shamisen. Khi trình diễn dụng cụ gảy là ngà voi nên âm sắc có phần nặng và sâu lắng mạnh mẽ hơn. Không giống như nhạc đệm, Shamisen là phần quan trọng tạo nên bối cảnh và thể hiện cảm xúc của nhân vật.
- Ningyozukai (人形遣い)
Trong Bunraku có 3 người điều khiển rối.
- Người chính: điều khiển cổ con rối bằng tay trái, tay phải con rối bằng tay phải
- Người bên trái: điều khiển tay trái con rối bằng tay phải
- Người bên phải: điều khiển 2 chân con rối bằng 2 tay
Thưởng thức Bunraku
Khi gõ từ khoá 文楽 trên các công cụ tìm kiếm sẽ có rất nhiều video tương ứng. Nếu bạn có hứng thú với nghệ thuật truyền thống này của Nhật Bản hãy thử xem nhé. Việc 3 người cùng điều khiển 1 con rối là kĩ thuật khó có thể thấy ở nước nào khác trên thế giới ngoài Nhật Bản.
Địa chỉ xem Bunraku
<Tokyo>
National Theatre of Japan
4-1 Hayabusachō, Chiyoda City, Tokyo 102-8656
<Kansai>
国立文楽劇場
1 Chome-12-10 Nipponbashi, Chuo Ward, Osaka, 542-0073
Một vở diễn có 2 màn, giữa giờ có nghỉ, tổng cộng thời gian là 3 – 4 tiếng.
Tổng kết
Bunraku là nghệ thuật truyền thống của Nhật Bản và được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể. Đặc trưng của Bunraku là sự kết hợp của Tayu, Shamisen và Ningyozukai. Sự kết hợp này tạo ra nét riêng không thể lẫn với bất kì nghệ thuật nào trên thế giới. Bạn có thể thưởng thức chuyển động của con rối, nghe tiếng nhạc, dõi theo câu chuyện từ nhiều góc độ khác nhau… Nếu chưa xem Bunraku hãy dành thời gian đến nhà hát chuyên nghiệp để trải nghiệm cảm giác thực tế nhé.
Nghệ thuật truyền thống Nhật Bản – Kabuki
Nghệ thuật truyền thống Nhật Bản – Nougaku
W.DRAGON (LOCOBEE)
* Bài viết thuộc bản quyền của LOCOBEE. Vui lòng không sao chép hoặc sử dụng khi chưa có sự đồng ý chính thức của LOCOBEE.
