Sau sự kiện “Cuộc khủng hoảng gạo thời Reiwa” vào mùa hè năm 2024, giá gạo vẫn tiếp tục tăng vọt. Giá bán tại siêu thị đã tăng khoảng 1,9 lần so với năm trước, khiến người tiêu dùng không khỏi thở dài. Mọi người đang lo lắng liệu việc chính phủ phát hành 210.000 tấn gạo dự trữ có giúp giảm giá hay không. Tuy nhiên, liệu nông dân có đang hưởng lợi từ việc tăng giá này hay không, dường như là một câu hỏi khác. Thiệt hại do côn trùng, đặc biệt là châu chấu, đã gia tăng ở tỉnh Saitama do mùa đông ấm và nắng nóng, gây ra sự giảm sút sản lượng thu hoạch, và các nông dân đang kêu cứu.

Nhật Bản sẵn sàng mở kho gạo dự trữ trong bối cảnh giá tăng mạnh

“Đắt quá. Nhưng dù đắt thì tôi cũng phải mua thôi…”, 1 bà mẹ đang trong kỳ nghỉ thai sản với 3 đứa con từ 4 tháng tuổi đến 3 tuổi, đứng thở dài tại khu vực bán gạo ở siêu thị ở thành phố Saitama. Chính phủ kỳ vọng giá gạo sẽ giảm nhờ vào việc phát hành gạo dự trữ, nhưng “Mùa hè năm ngoái, khi gạo mới được thu hoạch, họ cũng nói giá sẽ ổn định, nhưng giá lại không giảm. Tôi không còn hy vọng nữa,” cô nói.

Ngay sau khi cửa hàng mở cửa lúc 9 giờ sáng, bảng thông báo “Hết hàng” đã xuất hiện. Theo cửa hàng, dù hàng hóa sẽ về vào khoảng 10 giờ sáng, nhưng gần đây có những lần số lượng cung cấp không đủ. Các loại gạo như Koshihikari của tỉnh Niigata và Akita Komachi của tỉnh Akita được bán với giá 4.080 yên (khoảng 698.ooo đồng) cho 5kg (chưa bao gồm thuế), và loại gạo rẻ nhất cũng có giá 3.780 yên (khoảng 646.ooo đồng). Đại diện truyền thông của siêu thị cho biết, “Giá cao hơn khoảng 1.000 yên (khoảng 171.ooo đồng) so với năm ngoái.”

Khoảng cách giữa thống kê và cảm nhận của nông dân

Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản công bố rằng sản lượng gạo năm 2024 đã tăng 180.000 tấn so với năm trước, nhưng theo các doanh nghiệp lớn như JA Zen-Noh, tổng lượng gạo thu hoạch tính đến cuối tháng 1 là 2,21 triệu tấn, giảm 230.000 tấn so với cùng kỳ năm trước. Bộ cho rằng các doanh nghiệp nhỏ và nông dân đang tích trữ gạo do sự tăng giá và quyết định phát hành gạo dự trữ để giải quyết tình trạng này, dự kiến sẽ bắt đầu bán qua đấu thầu từ giữa tháng 3.

Tuy nhiên, sau khi công bố phát hành gạo dự trữ, giá gạo vẫn chưa giảm. Theo Bộ Nông nghiệp, trong khoảng thời gian từ 10 đến 16 tháng 2, giá gạo trung bình ở khoảng 1.000 siêu thị trên toàn quốc là 3.892 yên cho 5 kg, cao gấp 1,9 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Các bên liên quan chỉ ra rằng không chỉ có vấn đề trong phân phối mà còn có sự thiếu chính xác trong dự báo cung cầu của chính phủ.

Theo dữ liệu của Bộ Nông nghiệp, sản lượng gạo trong ba năm (2021, 2022 và 2023) đã thiếu hụt tổng cộng 600.000 tấn. Thống kê vào tháng 12 năm ngoái cho thấy sản lượng gạo năm 2024 dự kiến là 6,79 triệu tấn, trong khi nhu cầu là 6,73 triệu tấn, nghĩa là gạo có thể đủ. Tuy nhiên, nếu tiêu thụ như năm 2023 (7,04 triệu tấn), sẽ thiếu hơn 200.000 tấn.

Ngoài ra, những con số thu hoạch được công bố cũng không phản ánh chính xác thực tế của nông dân. Theo báo cáo về tình hình mùa vụ từ Cục Nông nghiệp Kanto vào tháng 12, chỉ số vụ mùa gạo năm 2024 của tỉnh này là “97”, cho thấy chất lượng vụ mùa có phần không tốt. Tuy nhiên, một số nông dân trong tỉnh cho rằng: “Không phải chỉ hơi xấu, mà thực sự là rất tệ.”

Nắng nóng và thiệt hại do côn trùng làm giảm một nửa sản lượng thu hoạch

Một nông dân ở khu vực phía Tây tỉnh cho biết: “Khu vực cấy lúa vào cuối tháng 6 gặp phải nhiệt độ cao, khiến sự phát triển của lúa kém rõ rệt, cộng thêm thiệt hại từ côn trùng, sản lượng thu hoạch giảm một nửa.” Một nông dân ở khu vực phía Nam của tỉnh cũng cho biết: “Thiệt hại từ côn trùng rất nghiêm trọng. Lúa chín muộn (thu hoạch muộn) chỉ đạt khoảng 10 đến 20% sản lượng so với mọi năm.”

Theo Cục An toàn Nông sản của tỉnh, tại khu vực phía Đông của tỉnh, số lượng côn trùng đã tăng lên gấp 7 lần so với năm trước vào cuối tháng 8. Chính quyền tỉnh đã đưa vào dự toán ngân sách khẩn cấp cho các biện pháp hỗ trợ thiệt hại lên tới 14,88 triệu yên và đang tiến hành điều tra thực tế thiệt hại.

Một nông dân có 14 ha ruộng ở khu vực Tây tỉnh cho biết: “Ngay từ đầu, tôi đã nghi ngờ liệu sản lượng thu hoạch có đủ như những gì chính phủ công bố hay không. Có thể một số thương nhân đã tích trữ gạo để duy trì cung cấp cho mùa thu, nhưng từ đầu đã thiếu gạo, không đủ cung cấp.”

Cách chọn và nấu gạo Nhật phù hợp với khẩu vị

Nguồn: mainichi

Biên tập: LocoBee