Thảm họa động đất Kobe năm 1995 không chỉ là một sự kiện đau thương, mà còn là bài học quý giá về việc xây dựng một xã hội an toàn và bảo vệ tính mạng con người. Từ những mất mát và nỗ lực tái thiết, Nhật Bản đã rút ra nhiều kinh nghiệm quan trọng để đối mặt với thảm họa trong tương lai. Bài viết này sẽ khám phá những bài học sâu sắc từ thảm họa này và tầm quan trọng của việc áp dụng chúng vào thực tế để đảm bảo sự an toàn cho cộng đồng.

Cần làm gì khi xảy ra động đất tại Nhật Bản

 

Nhìn lại sau 30 năm từ thảm hoạ Động đất Kobe

Thành phố Kobe ở phía Tây Nhật Bản và các khu vực lân cận vào thứ Sáu ngày 17 tháng 1 đã kỷ niệm 30 năm trận động đất mạnh 7,3 độ richter khiến hơn 6.400 người thiệt mạng, nhiều người hy vọng sẽ lưu giữ những ký ức này khi sự kiện tàn khốc này tiếp tục dạy cho chúng ta tầm quan trọng của việc tăng cường sự chuẩn bị ở quốc gia dễ xảy ra thiên tai này.

Người dân và gia đình nạn nhân đã dành một phút mặc niệm lúc 5:46 sáng, đúng thời điểm trận động đất lớn Hanshin tấn công Kobe và vùng phụ cận ở tỉnh Hyogo vào ngày 17 tháng 1 năm 1995, khiến 6.434 người thiệt mạng và nhiều ngôi nhà bị san phẳng.

Siêu động đất ở Nhật có sức tàn phá như thế nào?

Hàng nghìn chiếc đèn lồng bằng giấy và tre đã được đặt tại Công viên phía Đông Kobe để tạo thành ngày “1.17”, cùng với từ tiếng Nhật “yorisou”, có nghĩa là “cùng nhau”, để tưởng nhớ những người khác bị ảnh hưởng bởi thảm họa như những người bị ảnh hưởng bởi trận động đất tấn công tỉnh Ishikawa ở miền Trung Nhật Bản vào ngày đầu năm mới năm ngoái.

 

Những cải cách quan trọng sau trận động đất lớn Hanshin

Sau trận động đất Hanshin năm 1995, Nhật Bản đã thực hiện nhiều cải cách sâu rộng để tăng cường khả năng ứng phó thảm họa. Một trong những cải cách quan trọng nhất là tăng cường chức năng của trung tâm chỉ huy. Hiện nay, khi xảy ra động đất lớn, một đội ứng phó khẩn cấp do Thủ tướng đứng đầu sẽ được thành lập. Trung tâm quản lý khủng hoảng tại Văn phòng Thủ tướng đã được tạo ra để thu thập thông tin nhanh chóng và hiệu quả.

Mối đe dọa khi xây nhà trên nền đất yếu tại Nhật Bản

Tiêu chí triển khai Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản (SDF) cũng được điều chỉnh, cho phép họ được huy động mà không cần chờ yêu cầu từ các tỉnh bị ảnh hưởng. Tương tự, các nhu yếu phẩm cứu trợ giờ đây có thể được phân phối ngay lập tức mà không cần chờ yêu cầu chính thức từ các khu vực thảm họa.

Các tiêu chuẩn chống động đất cũng được siết chặt và việc đánh giá khả năng chống động đất của nhà ở và cơ sở công cộng đã được cải thiện đáng kể. Nhờ đó, hiện nay gần 90% nhà ở tại Nhật Bản có khả năng chống động đất.

Hỗ trợ dành cho nạn nhân thảm họa cũng được cải thiện rõ rệt. Các luật mới cho phép sử dụng nguồn ngân sách công để giúp đỡ người dân tái thiết cuộc sống sau khi nhà cửa bị hư hỏng hoặc phá hủy, điều mà trước đây không có.

 

Thách thức và những bài học còn lại

Điều kiện tồi tệ tại các trung tâm sơ tán một lần nữa được nhấn mạnh sau trận động đất ngày 1 tháng 1 năm 2024 tại bán đảo Noto. Nhiều người sơ tán phải ngủ trên sàn nhà tại các phòng tập thể dục trường học và các không gian công cộng mà không có sự riêng tư. Mặc dù chính phủ đã ban hành hướng dẫn mới vào cuối tháng 12 năm 2023 nhằm cải thiện điều kiện tại các trung tâm sơ tán, nhưng hiệu quả thực sự phụ thuộc vào việc các chính quyền địa phương triển khai như thế nào.

Ngoài ra, các trường hợp “tử vong liên quan đến thảm họa” vẫn tiếp tục xảy ra, khi những người sống sót tử vong do căng thẳng, điều kiện sống kém hoặc các yếu tố khác. Nỗ lực ngăn chặn sự cô lập giữa những người sơ tán trong nhà ở tạm bợ vẫn chưa đủ. Trên hết, việc bảo vệ tính mạng và sức khỏe của nạn nhân thảm họa cần được đặt lên hàng đầu.

Ảnh minh hoạ (Nguồn NHK)

Chính phủ Nhật Bản dự kiến thành lập một cơ quan phòng chống thảm họa vào năm tài khóa 2026. Chính phủ nước này kỳ vọng cơ quan này sẽ phối hợp với chính quyền địa phương và các tổ chức khác để giải quyết các vấn đề còn tồn đọng.

Tuy nhiên, các trận động đất lớn như thảm họa Đông Nhật Bản 2011 và trận động đất tại bán đảo Noto 2024 đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tự giúp đỡ và hỗ trợ lẫn nhau, thay vì chỉ dựa vào chính quyền, đặc biệt khi các cơ quan địa phương gặp khó khăn trong việc hoạt động hiệu quả.

Sau thảm họa Hanshin, khoảng 1,4 triệu tình nguyện viên từ khắp Nhật Bản đã đổ về Kobe và các khu vực bị ảnh hưởng, biến năm 1995 thành “năm đầu tiên của phong trào tình nguyện.”

Tuy nhiên, chỉ dựa vào tình nguyện viên sẽ không thể cung cấp sự hỗ trợ toàn diện cho tất cả nạn nhân. Điều cần thiết là cư dân tham gia vào các hoạt động cộng đồng trong thời gian bình thường để xây dựng mối liên kết với hàng xóm. Mối quan hệ cộng đồng vững chắc không chỉ nâng cao chất lượng cuộc sống hàng ngày mà còn tạo ra mạng lưới hỗ trợ hiệu quả trong những lúc khủng hoảng.

Makoto Iokibe, một nhà khoa học chính trị và là người sống sót sau trận động đất lớn Hanshin, đồng thời từng giữ vai trò Chủ tịch Hội đồng chính phủ về tái thiết sau thảm họa Đông Nhật Bản năm 2011, từng viết: “Người dân trên quần đảo này không còn cách nào khác ngoài việc vượt qua các thảm họa lớn bằng cách hỗ trợ lẫn nhau thông qua sự đoàn kết và chia sẻ. Chúng ta không có lựa chọn nào khác ngoài việc đưa tay ra giúp đỡ nhau.”

Thảm họa có thể xảy ra bất cứ lúc nào, ở bất kỳ đâu. Khi các mối quan hệ cộng đồng truyền thống dần suy yếu, đặc biệt tại các khu vực đô thị, việc tái định nghĩa sự hỗ trợ lẫn nhau sao cho phù hợp với xã hội hiện đại là vô cùng cần thiết. Người Nhật cần xây dựng một cộng đồng bền vững, sẵn sàng bảo vệ tính mạng con người trong mọi hoàn cảnh.

Những bài học từ trận động đất Kobe năm 1995 là lời nhắc nhở mạnh mẽ về tầm quan trọng của sự chuẩn bị, đoàn kết và ý thức cộng đồng trong việc đối phó với thảm họa. Việc ghi nhớ và áp dụng những kinh nghiệm này không chỉ giúp bảo vệ tính mạng con người mà còn xây dựng một xã hội vững mạnh hơn trước mọi thử thách. Hãy cùng nhau hành động để biến những bài học từ quá khứ thành sức mạnh cho tương lai.

ĐĂNG KÝ THÀNH VIÊN LOCOBEE

Tặng kèm phiếu giảm giá lên đến 3.000 yên – Mua hàng hiệu với giá cực ưu đãi!

Phiếu giảm giá tại Don Quijote: Miễn thuế 10% và giảm thêm 5%

 

Tổng hợp: LocoBee