Xu hướng làm việc ở nước ngoài của người Nhật

07/11/2024

Ngày càng nhiều lao động Nhật Bản tìm kiếm việc làm ở nước ngoài có mức lương và điều kiện làm việc tốt hơn so với công việc trong nước. Trong đó có các đầu bếp sushi khi mà ẩm thực Nhật Bản tiếp tục thu hút người hâm mộ trên toàn cầu.

Các đầu bếp sushi được đào tạo tại Nhật Bản thường là những ứng viên hàng đầu khi các nhà hàng ở nước ngoài phục vụ các món ăn theo phong cách Nhật Bản tuyển dụng nhân viên. Nhiều chuyên gia trong số này có thu nhập cao hơn đáng kể so với khi ở Nhật. Tuy nhiên, ngược lại, Nhật Bản đang trong tình trạng thiếu hụt lao động nghiêm trọng và một số cơ sở sushi đang nỗ lực tạo ra môi trường làm việc có thể thúc đẩy các đầu bếp tập sự tốt hơn.

Nội dung bài viết

Cuộc sống tự do hơn
Đào tạo chuyên sâu
Thiếu hụt lực lượng lao động
Tăng trưởng tiền lương thấp

Cuộc sống tự do hơn

Tại Vancouver, trên bờ biển Thái Bình Dương của Canada, Maki Hirai, đến từ Osaka, chế biến các món sushi bằng cá hồi địa phương tại một nhà hàng Nhật Bản khá đông khách ở đây. Hirai cho biết: “Sushi rất được yêu thích ở Canada, vì vậy tôi khá bận rộn”.

Sau khi tốt nghiệp đại học, Hirai, 34 tuổi, đã làm việc tại một công ty bán giày lớn. Nhưng sau khi đến Vancouver trong một kỳ nghỉ làm việc vào năm 2016, cô bắt đầu khao khát một cuộc sống ở nước ngoài. Khi ở Canada, cô làm việc tại một nhà hàng Nhật Bản, nơi cô học cách làm sushi bằng cách quan sát những người làm khác.

Theo truyền thống, các nhà hàng ở Nhật Bản không cho nhân viên nghỉ nhiều ngày, trong khi nhân viên tại nhà hàng Vancouver làm việc 8 giờ một ngày, 5 ngày một tuần. Khi nhận ra rằng mình kiếm được gấp đôi số tiền kiếm được ở Nhật Bản (gấp đôi thu nhập hàng tháng của cô khoảng 200.000 yên/khoảng 34 triệu đồng), Hirai quyết tâm xây dựng sự nghiệp trong lĩnh vực sushi.

Lợi ích và mục đích của việc nhận lương qua thanh toán điện tử

Trong thời gian tạm thời trở về Nhật Bản, Hirai đã theo học một trường đào tạo đầu bếp sushi. Cô đã xin được thường trú tại Canada. Hirai cho biết: “Bây giờ, tôi có thể nghỉ phép trong khoảng 1 tháng và tận hưởng việc đi du lịch”. “Ở Canada, tôi có thể sống tự do, điều này rất khó khăn ở Nhật Bản”.

Số lượng đầu bếp sushi tìm được việc làm ở nước ngoài được cho là đang tăng lên. Kể từ tháng 3 năm 2020, Washoku Agent, một công ty hỗ trợ các đầu bếp Nhật Bản tìm kiếm việc làm ở nước ngoài, đã tìm được việc làm cho tổng cộng 52 đầu bếp ẩm thực Nhật Bản tại 10 quốc gia và khu vực ở Châu Á và Bắc Mỹ. Hầu hết đều thấy thu nhập hàng năm của họ tăng vọt.

Một nam giới ngoài 40 tuổi làm quản lý tại chuỗi nhà hàng sushi ở Nhật Bản đã tăng gấp đôi mức lương hàng tháng lên 900.000 yên (khoảng 150 triệu) sau khi chuyển đến một nhà hàng sushi cao cấp ở Malaysia.

“Chúng tôi nhận được nhiều yêu cầu tuyển dụng đầu bếp sushi Nhật Bản”, một nhân viên của Washoku Agent cho biết. “Ở Bắc Mỹ và Singapore, nơi giá cả cao, không có gì lạ khi những đầu bếp như vậy kiếm được hơn 10 triệu yên mỗi năm (khoảng 1,7 tỉ đồng)”.

Đào tạo chuyên sâu

Sự ưa chuộng toàn cầu của ẩm thực Nhật Bản là một yếu tố chính trong xu hướng di dời đầu bếp. Đã có sự gia tăng mạnh mẽ về số lượng nhà hàng Nhật Bản ở nước ngoài kể từ khi ẩm thực Nhật Bản washoku được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể vào năm 2013. Dữ liệu của Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản nước này cho thấy có 159.000 cửa hàng như vậy tính đến năm 2021, nhiều hơn 6 lần so với năm 2006.

Sushi đặc biệt được yêu thích ở nước ngoài, nơi nó được coi là “món ăn lành mạnh nổi tiếng nhất của Nhật Bản”. Gần đây, ngày càng nhiều người Nhật Bản muốn trở thành đầu bếp sushi như một cách để sống ở nước ngoài.

Insyokujin, một học viện đào tạo nghề ở quận Chuo, Osaka, cho biết họ có thể đào tạo sinh viên trở thành đầu bếp sushi chỉ trong 3 tháng. Hiện tại, trường Osaka của họ có 10 nam và nữ trong độ tuổi từ 20 đến 50 đăng ký khóa học đầu bếp sushi.

Masako Kawaguchi, 30 tuổi, đến từ Sakai, người đã vào trường vào tháng 1 sau khi nghỉ việc tại một cửa hàng bánh kẹo, cho biết: “Tôi nghĩ rằng trở thành đầu bếp sushi sẽ là cách nhanh nhất để hiện thực hóa ước mơ sống ở nước ngoài của mình. Ngoài ra, tôi lo lắng về việc tiếp tục sống ở Nhật Bản, nơi mức lương không tăng”.

Học viên của trường ngày càng có mục tiêu làm việc ở nước ngoài, với tổng cộng khoảng 80% học viên của các trường ở Osaka và Tokyo đang phấn đấu để đạt được ước mơ của mình.

Để đáp ứng nhu cầu, học viện đặt mục tiêu giới thiệu khóa học việc làm ở nước ngoài kéo dài 2 năm. Khóa học sẽ giúp sinh viên xin thị thực và tìm việc làm ở nước ngoài, ngoài việc dạy các kỹ năng liên quan đến sushi và tiếng Anh. “Chúng tôi muốn phát triển nguồn nhân lực có thể vào việc ngay lập tức”, Shinya Kobayashi, 38 tuổi, người đứng đầu trường Osaka cho biết.

Thiếu hụt lực lượng lao động

Trái ngược với sự phổ biến của việc làm ở nước ngoài, các nhà hàng ở Nhật Bản đang phải chịu cảnh thiếu hụt nhân viên.

Một cuộc khảo sát của công ty Nhật được thực hiện vào tháng 1 cho thấy 60,9% nhà hàng được hỏi đang phải chịu cảnh thiếu nhân viên thường xuyên, trong khi 80,4% báo cáo là thiếu nhân viên không thường xuyên. Một số nhà hàng sushi đã buộc phải cắt giảm số ngày có thể mở cửa do thiếu đầu bếp.

Vào tháng 3, một công ty ở Osaka điều hành 2 nhà hàng sushi đã bắt đầu đóng cửa một trong 2 nhà hàng một ngày mỗi tuần. Trước đây, nhà hàng này mở cửa hàng ngày. Công ty cho biết họ cần thêm nhân viên để tiếp tục vận hành cửa hàng, đồng thời cho phép 10 đầu bếp sushi của mình thay phiên nhau nghỉ một ngày.

Một giám đốc điều hành 50 tuổi của công ty điều hành cho biết: “Chi tiêu trung bình cho mỗi khách hàng là khoảng 4.000 yên tại các nhà hàng của chúng tôi, vì vậy chúng tôi không đủ khả năng trả lương cao. Việc chúng tôi gặp khó khăn trong việc tuyển dụng đầu bếp sushi là điều không thể tránh khỏi”.

Giám đốc điều hành nói thêm: “Để tồn tại trong tương lai, các nhà hàng sushi sẽ được phân chia thành các nhà hàng đắt tiền và các nhà hàng băng chuyền giá phải chăng. Và những nhà hàng không trụ được sẽ biến mất”.

Nhà nghiên cứu việc làm ở nước ngoài Tatsuo Moriyama cho rằng: “Ngoài Nhật Bản, các đầu bếp sushi Nhật Bản được đánh giá cao vì các kỹ năng chuyên môn của họ. Nếu họ cũng có kinh nghiệm quản lý một cửa hàng, mức lương của họ sẽ còn cao hơn nữa. Ở Nhật Bản, để trở thành một đầu bếp sushi chính thức đòi hỏi nhiều năm học việc và điều kiện làm việc không mấy tốt. Do đó, tình trạng người tài rời khỏi Nhật Bản có thể sẽ tiếp tục diễn ra”.

Tăng trưởng tiền lương thấp

Một yếu tố khác trong phương trình lao động ra nước ngoài là tiền lương ở Nhật Bản đã trì trệ trong nhiều năm. Trong 20 năm qua, mức lương trung bình ở Nhật Bản gần như không đổi, trong khi mức lương ở Pháp và Hoa Kỳ tăng lần lượt khoảng 20% và 30%.

Trong 2 thập kỷ qua, số lượng người Nhật sống ở nước ngoài đã tăng 60% lên 1,3 triệu người. Xu hướng này được cho là đã được thúc đẩy bởi cả sự tiến bộ của toàn cầu hóa và mức lương thấp của Nhật Bản so với các quốc gia khác.

Do đồng yên yếu, khoảng cách lương có thể trở nên lớn hơn tùy thuộc vào việc mọi người làm việc ở Nhật Bản hay ở nước ngoài. Những hoàn cảnh này thúc đẩy nhiều đầu bếp sushi cố gắng nắm bắt cơ hội ở nước ngoài, bất kể rủi ro có thể xảy ra.

Làm thế nào để thăng tiến trong ngành công nghệ ở Nhật?

Chính phủ Nhật Bản khuyến khích người dân làm việc 4 ngày/tuần