Mừng tuổi trong tiếng Nhật là Otoshidama (お年玉) được thực hiện vào dịp năm mới như văn hoá Việt Nam. Cùng LocoBee tìm hiểu nguồn gốc, ý nghĩa và lưu ý khi mừng tuổi dịp năm mới ở Nhật nhé!

Tháng 1 của người Nhật có gì thú vị?

Nguồn gốc và ý nghĩa của Otoshidama

Hiện nay, Otoshidama ở Nhật chủ yếu bằng tiền nhưng ban đầu nó là bánh gạo mochi. Nhưng nó không chỉ mochi thông thường. Bởi vì nó là một biểu tượng của 魂 (tama) “linh hồn” tức là sức mạnh và nghị lực. Ngày xưa, người ta cho rằng đầu năm được vị thần của năm (gọi là 年神様 – Toshigami sama) chia bánh mochi cho, tức được cho sức mạnh của một năm.

21 điều thú vị về văn hoá ngày Tết Nhật Bản

Chuỗi sự kiện chào đón năm mới ở Nhật đó là đón vị thần của năm, thiết đãi và tiễn đưa. Vị thần năm mới sẽ ban phát linh hồn – sức sống, niềm hạnh phúc và may mắn trong năm mới. Đó cũng chính là một tuổi của bạn. Người Nhật cho rằng khi sinh ra chúng ta có linh hồn nên lúc đó là 1 tuổi và hàng năm nhận thêm một tuổi từ vị thần Năm mới vào ngày mùng 1.

Vậy linh hồn được chia như thế nào?

Vào dịp năm mới mỗi gia đình ở Nhật đều có đặt một chiếc bánh gạo mochi gọi là 鏡餅 – Kagami-mochi, nơi để vị thần Năm mới ngụ lại. Do đó ở chiếc Kagami-mochi này có 御魂 (Mitama) – linh hồn của vị thần. Nó trở thành 年魂 – Toshidama cũng là 餅玉 (Mochidama). Người chủ hộ của gia đình sẽ chia chiếc mochi này cho tất cả thành viên trong gia đình. Đây chính là 御年魂 hay 御年玉, đều được đọc là Otoshidama. Vì trong quả cầu – 玉 có linh hồn 魂.

Để ăn Toshidama này, người Nhật làm thành món “お雑煮”/Ozoni, ăn mochi để đưa linh hồn vào cơ thể. Vì vậy, Ozoni luôn chứa mochi. Khi chưa ăn Ozoni vào năm mới, người Nhật sẽ cảm nhận như là mình chưa đón được năm mới về vậy.

Cũng có giả thuyết cho rằng đó là “Toshidama” vì đây là món quà của năm 年の賜物 (Toshi no Tamamono).

Văn hoá Otoshidama có từ bao giờ?

Có nhiều thuyết nói về thời gian bắt đầu văn hoá Otoshidama. Một trong số đó là văn hoá này phổ biến với người dân ở thời Edo. Ngoài bánh gạo người ta còn trao vật phẩm hoặc tiền bạc. Từ đó những món quà năm mới này được gọi là “Otoshidama”.

Phong tục tặng Otoshidama được kế thừa từ thời Minh Trị, thời đại Taisho và thời đại Showa, nhưng từ khoảng thời kỳ phát triển kinh tế cao vào nửa sau của những năm Showa 30, tiền bạc đã trở thành xu hướng chủ yếu ở các khu vực thành thị, và người nhận chỉ còn là trẻ em. Thậm chí bây giờ, một số người cao tuổi nói rằng mochi là một món quà năm mới khi họ còn nhỏ.

Quà năm mới được truyền từ người đứng đầu đến gia đình, từ chủ đến đầy tớ, từ sư phụ đến đệ tử, v.v. Vì vậy, dường như việc sử dụng Otoshidama để trao cho người lớn đã giảm đi, phong tục tặng quà cho trẻ em cũng thay đổi.

Otoshidama – Người Nhật mừng tuổi bao nhiêu trong ngày Tết?

7 điều kiêng kị không được làm vào ngày Tết ở Nhật

Tổng hợp LOCOBEE