Nhật Bản nổi tiếng với những công trình gỗ mang giá trị lịch sử và văn hóa đặc sắc, từ ngôi đền cổ kính đến những ngôi nhà truyền thống. Để bảo tồn những di sản này, cần có những chuyên gia kì cựu. Tại bài viết này LocoBee sẽ giới thiệu về một chuyên gia như thế để chúng ta có thể hiểu hơn về công việc ý nghĩa này.
Nội dung bài viết
Kỹ thuật nấu rượu sake – Di sản văn hoá phi vật thể thứ 23 của Nhật
Công việc của nhân vật
Công việc của ông Hitoshi Kanakubo bao gồm tháo rời và lắp ráp lại “những mảnh ghép” kho báu với sự giúp đỡ của các nhóm chuyên gia chế biến gỗ trong mơ được tập hợp từ khắp cả nước. Thông qua công việc sửa chữa tinh tế, Kanakubo và các đội nhóm của ông đã thổi luồng sinh khí mới vào các công trình kiến trúc bằng gỗ có từ nhiều thế kỷ của Nhật Bản.
Ông Kanakubo đã làm quản lý công trường nhiều năm tại Phòng Xây dựng Đền thờ, Chùa và Nhà ở của Tập đoàn Shimizu. Hiện tại, ông hỗ trợ các đồng nghiệp trẻ hơn tại công ty trong nhiều dự án bảo tồn khác nhau. Một trong những dự án như vậy là cổng San Gedatsu Mon của chùa Zojoji, một trong những công trình bằng gỗ lâu đời nhất ở Tokyo. Cổng được chính quyền trung ương chỉ định là tài sản văn hóa quan trọng, được xây dựng vào năm 1611 với sự hỗ trợ tài chính từ Mạc phủ Tokugawa (1603-1867). Cổng cao 21 mét, rộng 19,5 mét với mái đầu hồi có hông nằm ở vị trí đắc địa tại thủ đô. Công trình đã sống sót sau trận động đất lớn Kanto năm 1923 và các cuộc không kích trong Thế chiến II.
Công trình phục hồi dự kiến sẽ được tiến hành trong năm nay, khoảng 50 năm sau dự án sửa chữa trước đó. Với hơn 30 năm kinh nghiệm trong ngành, Kanakubo, 67 tuổi, đã dành 6.925 ngày tại các công trường xây dựng, giám sát việc sửa chữa các di tích và địa điểm lịch sử.
Top 10 đền chùa mà nhiều người Nhật lựa chọn để đi lễ đầu năm
Một số công trình khác
Không giống như các đối thủ trong ngành tổng thầu, Shimizu, được thành lập vào năm 1804, có một bộ phận chuyên xây dựng và phục hồi các đền thờ và chùa chiền. Công ty có trụ sở tại Tokyo này được thành lập bởi một thợ mộc bậc thầy, người đã cải tạo đền Nikko Toshogu thế kỷ 17 ở tỉnh Tochigi và các địa danh khác.
Ông Kanakubo là người có mặt hàng đầu tại bộ phận này kể từ khi ông bắt đầu sự nghiệp bảo tồn các công trình truyền thống. Trong một trong những nhiệm vụ đầu tiên của mình, ông đã chỉ huy một đội bảo tồn và sửa chữa Điện Soshido thế kỷ 17 tại chùa Hokekyoji ở tỉnh Chiba. Tại tỉnh Shimane, Kanakubo giám sát một lực lượng đặc nhiệm sửa chữa Izumo Taisha, một đền thờ Thần đạo nổi tiếng với vị thần mai mối. Kanakubo cũng phụ trách các dự án ở Tokyo để xây dựng các công trình kiến trúc đồ sộ, bao gồm khoảng 30 tòa nhà bằng gỗ tại Cung điện Hoàng gia để đánh dấu lễ đăng quang của Nhật hoàng Naruhito và một hội trường Sanshuden mới tại Đền Yasukuni.
Việc phục hồi các di sản kiến trúc, một nhiệm vụ đặt ra những thách thức kỹ thuật to lớn, được giao sau mỗi vài thập kỷ – hoặc thậm chí một thế kỷ. Kanakubo bắt đầu bằng cách nghiên cứu bên ngoài các tòa nhà để xác định những bộ phận nào có khả năng cần sửa chữa và mất bao lâu để hoàn thành việc phục hồi. Nhưng ông cho biết có những hạn chế trong việc đánh giá tình trạng thực sự của các tòa nhà chỉ bằng cách kiểm tra bên ngoài của chúng.
Ông cho biết “Đôi khi chúng tôi phát hiện ra những điều bất ngờ khi tháo rời chúng, chẳng hạn như mục nát và hư hại do mối mọt”.
Sau khi tháo rời cấu trúc, các thành phần, thường có tổng cộng hàng chục nghìn, mỗi thành phần được đánh số. Một sơ đồ được vẽ để hiển thị vị trí chính xác của từng bộ phận cần lắp ráp lại. Trong quá trình này, các người thợ cần đánh giá xem việc chỉ loại bỏ những phần có vấn đề là đủ tốt hay cần phải thay thế toàn bộ các bộ phận. Trong mỗi dự án, Kanakubo thành lập một nhóm thợ mộc, thợ trát, thợ ghép và thợ lợp mái được lựa chọn từ những người thợ thủ công có tay nghề cao trên khắp Nhật Bản.
Mối duyên đến với nghề bảo tồn các công trình bằng gỗ
Ông Kanakubo, người gốc Tokyo, gia nhập Shimizu vào năm 1989 khi 32 tuổi. Trước đây, ông làm việc cho một công ty bất động sản sau khi tốt nghiệp trường trung học kỹ thuật. Khi được chuyển đến một cơ sở ở Shimizu ở tỉnh Chiba, ông được giao nhiệm vụ sửa chữa chùa Hokekyoji. Ông không ngờ đến dự án này, nhưng ông cảm thấy thoải mái khi xử lý các công trình truyền thống.
Khi còn nhỏ, cậu bé này đã nhìn thấy các sơ đồ đường cong mà người cha thợ mộc của mình vẽ bằng một cây bút mực và một chiếc thước vuông của thợ mộc. Ông cho biết: “Tôi khá thoải mái khi ở xung quanh các công trường xây dựng kiến trúc gỗ vì tôi đã tiếp xúc với nó từ khi còn nhỏ”.
Ông cũng đào sâu kiến thức về nghề mộc truyền thống. Trong mỗi nhiệm vụ, ông Kanakubo học từ một thợ mộc bậc thầy tại địa điểm đó, bắt đầu từ những điều cơ bản. Ông cũng đã đi khắp Nhật Bản để nghiên cứu trực tiếp các di sản kiến trúc. Số lượng đền thờ, chùa chiền và lâu đài mà ông đã đến thăm vượt quá 180.
Ôn Kanakubo tin rằng đỉnh cao của kiến trúc gỗ Nhật Bản là vào khoảng thời kỳ Muromachi (1336-1573). “Vào thời trung cổ, việc các nghệ nhân dành thời gian và công sức để nâng tầm sáng tạo của họ lên mức hoàn hảo là điều bình thường”. Ông Kanakubo sử dụng mọi giác quan để hiểu rõ hơn về một công trình. Ông nhìn rất lâu và chạm vào các công trình để phát hiện biến dạng. Đôi khi ông ngửi vật liệu hoặc thậm chí liếm nó khi cần thiết để xác định chủng loại. Ông cười và chia sẻ: “Liếm vật liệu gỗ có thể nguy hiểm vì lớp phủ chống côn trùng có thể vẫn còn”.
Một khía cạnh về nghề nghiệp mà ông đánh giá cao là có thể “gặp gỡ” những nghệ nhân của thời đại đã làm những công việc xuất sắc trong các lần sửa chữa trước đó. Ông cho biết, điều đặc biệt đáng nhớ là mái nhà được cải tạo của chính điện Izumo Taisha. Các dải vỏ cây bách Nhật Bản được sử dụng cho mái tranh dài gấp khoảng 1,6 lần so với các dải thông thường. Bên dưới các dải dài hơn là mái ván ba lớp. Ông Kanakubo cho biết tác phẩm này “truyền tải quyết tâm mạnh mẽ của những người thợ mộc truyền thống trong việc ngăn chặn nước mưa thấm vào”.
Việc chứng kiến sự thành thạo như vậy đã truyền cảm hứng cho ông thực hiện công việc phục hồi mà các thế hệ tương lai sẽ ngưỡng mộ trong nhiều thập kỷ sau. “Chúng ta nên để lại công việc mà chúng ta sẽ không thấy xấu hổ”, ông nói với những công nhân tại các công trường xây dựng.
Đền thờ Fushimi Inari Taisha – ngôi đền ngàn cổng
Người truyền lửa
Trọng tâm chính của ông trong những năm gần đây đã chuyển từ chỉ đạo các đội sang phát triển và hỗ trợ những người thợ trẻ tuổi hơn. Trong ba năm, ông Kanakubo đã tổ chức các cuộc họp trực tuyến hàng tháng, nơi các đồng nghiệp của Shimizu từ khắp Nhật Bản có thể chia sẻ những thách thức của họ về các dự án phục hồi. Một trong những dự án được thảo luận là tái thiết chính điện của lâu đài Shuri-jo, nơi đã bị cháy ở tỉnh Okinawa vào năm 2019. Công việc phục hồi hiện đang được tiến hành. Ông cho biết: “Thế hệ thợ lành nghề tiếp theo đang đóng vai trò lãnh đạo”.
*Vào ngày 31 tháng 10 năm 2019, một trận hỏa hoạn lớn tại Lâu đài Shurijo ở tỉnh Okinawa đã thiêu rụi chín công trình, bao gồm cả Seiden (chính điện). Công việc phục hồi đang được tiến hành và du khách được chào đón đến xem tiến trình khi Lâu đài Shurijo được phục hồi lại vẻ huy hoàng trước đây.
Bảo tồn di sản gỗ không chỉ là việc duy trì vật chất mà còn là hành trình kết nối văn hóa, con người và tự nhiên. Sự tận tụy của các chuyên gia Nhật Bản đã giúp lưu giữ những giá trị truyền thống vượt thời gian, để lại cho thế hệ mai sau nguồn cảm hứng về sự trân quý di sản dân tộc.
Tặng kèm phiếu giảm giá lên đến 3.000 yên – Mua hàng hiệu với giá cực ưu đãi!
Phiếu giảm giá tại Don Quijote: Miễn thuế 10% và giảm thêm 5%
Nguồn: Asahi
Biên tập: LocoBee
