Cùng trong thời khắc Nhật Bản công bố niên hiệu mới, người dân cũng hướng sự chú ý về một tập thơ cổ mang tên Manyoshu (万葉集) với âm Hán Việt là Vạn Diệp Tập, có nghĩa là Tuyển tập mười nghìn trang hay Tuyển tập mười nghìn bài thơ.

Vạn Diệp Tập – nguồn gốc của niên hiệu mới Lệnh Hoà

Vạn Diệp Tập nổi tiếng đến mức hầu như trong sách giáo khoa và các tiết văn học của Nhật Bản đều có sử dụng tư liệu từ tập thơ này. Cho nên đã là người Nhật thì ai ai cũng đều quen thuộc với quyển thơ này. Tuy nhiên, với người nước ngoài thì hẳn quyển thơ này còn tương đối xa lạ.

Vạn Diệp Tập là tuyển tập thơ Nhật được những thi nhân thời xưa sáng tác và truyền lại. Nhật Bản cũng có nhiều thể thơ truyền thống được lưu truyền từ xưa đến nay, tuy nhiên trong bài viết lần này hãy cùng tìm hiểu một thể thơ trong các loại thơ Nhật, đó là Tanka.

 

Tanka là gì?

Tanka có âm Hán Việt là Đoản ca, là thể thơ cổ của Nhật, mỗi bài thơ gồm 5 dòng, lần lượt có số lượng âm tiết là 5 – 7 – 5 – 7 – 7 tạo nên một bài thơ với tổng số 31 âm, kết hợp vần điệu nhịp nhàng, dễ đọc, dễ ngâm theo. Đối với những người đang học tiếng Nhật thì trước khi đi sâu vào tìm hiểu nội dung và ngữ nghĩa của bài thơ, các bạn nên nghe vần thơ và đọc theo sẽ tốt hơn.

Kitahara Hakushuu là một trong những nhà thơ tiêu biểu của Nhật Bản.

春の鳥

な鳴きそ鳴きそ

あかあかと

外の面の草に

日の入る夕べ

Đọc: Haru no tori/Na nakiso nakiso/Aka aka to/To no mo no kusa ni/Hi no iru yube

Nếu như giải nghĩa đoạn tanka trên thì có thể hiểu “Chú chim mùa xuân xin đừng hót nữa, Trên nền cỏ ngoài cửa sổ, Ánh nắng hoàng hôn chiếu đỏ rực một màu“.

Thơ cổ Nhật Bản như Tanka cũng giống như nhạc cổ điển phương Tây có rất nhiều cách cắt nghĩa. Hiểu được ngữ nghĩa của các bài thơ này cũng là hiểu được cảm xúc mà nhà thơ đặt vào trong bài thơ chính là điểm thú vị khi đọc thơ Nhật. Vậy thì, khi đọc bài thơ trên, các bạn có cảm nhận được tâm trạng muốn thốt lên “Đừng hót nữa mà” với chú chim non đang cất giọng nao lòng trong buổi hoàng hôn đầy buồn thương hay chăng?

Mùa xuân là mùa gặp gỡ lại cũng là mùa chia xa. Thông qua tiếng chim hót da diết cùng hình tượng mặt trời lặn, dường như tác giả đang muốn biểu đạt cả sự mong đợi lẫn nỗi buồn của mùa xuân. Đây quả đúng là một tuyệt phẩm ý thơ về tâm trạng khi mùa xuân đến đong đầy trong những câu chữ ngắn ngủi.

 

Cách làm thơ Tanka

Tanka có thể hiểu như một cách chơi đùa với con chữ, vậy nên các bạn hãy cứ tùy theo cảm xúc của bản thân mà làm thử. Cũng giống như nhạc rap, những ý tưởng nguyên sơ nhất nảy ra trong đầu luôn là những ý tưởng tốt. Tanka chỉ có một quy tắc duy nhất là phải đảm bảo đủ 5 câu với số lượng âm tiết từng câu lần lượt là 5 – 7 – 5 – 7 – 7, tổng lại 31 âm tiết là được.

Một nhà thơ Tanka tiêu biểu là cô Tawara Machi có làm một bài thơ như sau:

この味が

いいね」と君が

言ったから

七月六日は

サラダ記念日

Đọc: Kono aji ga/Iine to kimi ga/Itta kara/Shichigatsu muika ha/Sarada kinenbi

Tạm dịch: Anh đã nói hương vị này thật ngon nên ngày 6 tháng 7 sẽ là ngày kỉ niệm salad.

Tới đây, để góp vui cho bài viết về thể thơ Tanka, hãy cùng đọc bài thơ Tanka của LocoBee nhé.

明星は

過ぎたる夜明け

空一つ

似しや喜ぶ

日越の朝

Đọc: Myojou ha/Sugitaru yoake/Sora hitotsu/Nishiya yorokobu/Nichi etsu no asa

Tạm dịch: Bình minh qua đi, buổi sáng tới, lúc này vẫn còn những ánh sao lấp lánh. Thế giới nối liền, cảm xúc hứng khởi chào ánh sao buổi sáng của người Nhật và người Việt đều giống nhau.

Tuy bài thơ trên còn sơ sài nhưng các bạn độc giả hãy đọc thử và tìm hiểu thêm về thể thơ Tanka nhé.

Văn hoá Nhật Bản trong cuộc sống

 

MTWアキ (LOCOBEE)

* Bài viết thuộc bản quyền của LOCOBEE. Vui lòng không sao chép hoặc sử dụng khi chưa có sự đồng ý chính thức của LOCOBEE.