Thuốc ngủ và thuốc chống lo âu có tác dụng ức chế hưng phấn của hệ thần kinh trung ương, gây buồn ngủ và giảm lo lắng cho người dùng. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng người cao tuổi dễ bị té ngã và rối loạn chức năng nhận thức nếu sử dụng thuốc nhóm benzodiazepine như Depas, Halcion… Có báo cáo còn nói rằng dễ xảy ra sự phụ thuộc không thể dừng sử dụng thuốc, làm tăng nguy cơ tử vong.

Thống kê sử dụng thuốc theo độ tuổi và giới tính

Khi tuổi của con người tăng lên thì khả năng phân giải và bài tiết thuốc sẽ giảm đi. Do đó rất dễ xảy ra tình trạng là hiệu quả của thuốc quá cao và tác dụng phụ cũng mạnh lên. 3 năm trước Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi xã hội Nhật Bản đã tổng hợp các loại thuốc được kê đơn nhiều theo độ tuổi và giới tính dựa trên thông tin của bản kê chi tiết được các bác sĩ sử dụng để yêu cầu thanh toán chi phí y tế. Thông tin này được công khai dưới dạng dữ liệu mở NDB. Phân tích 3.980 triệu viên trong số thuốc ngủ, thuốc chống lo âu thuộc nhóm benzodiazepine người ta thấy rằng khoảng 53% (2.100 triệu viên) là thuốc kê cho người trên 65 tuổi, 33% (1.310 triệu viên) là thuốc kê cho người trên 75 tuổi. Nếu chia theo giới tính thì nữ giới sử dụng thuốc nhiều hơn nam giới. Đỉnh điểm là nữ giới từ 80 đến 84 tuổi sử dụng tới 97.000 viên thuốc, tính ra ở tuổi này mỗi năm dùng tới gần 100 viên thuốc. Tiếp đó là tuổi từ 85 đén 89 và 75 đến 79. Nam giới dùng nhiều thuốc nhất trong độ tuổi từ 85 đến 89 với 62.000 viên thuốc.

Tại sao người cao tuổi lại sử dụng thuốc nhiều đến thế?

Nghiên cứu viên chính Okumura tại Viện nghiên cứu y học tổng hợp Tokyo cho biết: “Không ít người đang uống nhiều hơn lượng thuốc cần thiết do họ được kê đơn thuốc ngủ, thuốc chống lo âu cùng loại từ các phòng khác khác nhau”.

Thuốc thuộc nhóm benzodiazepine có tác dụng thư giãn cơ bắp, giảm đau, nhiều loại được chấp nhận dùng trong bệnh trầm cảm. Người cao tuổi rất dễ mắc các chứng rối loạn như đau lưng (khoa xương khớp), trầm cảm (khoa thần kinh), mất ngủ (nội khoa)… Cùng một loại thuốc có thể sử dụng cho nhiều mục đích điều trị khác nhau dẫn tới việc không xem xét đầy đủ tới tính an toàn của thuốc.

Một phụ nữ 70 tuổi sống ở khu Ota đã uống thuốc chống lo âu Alprazolam từ 10 năm trước. Khi thuốc hết tác dụng bà cảm thấy tức ngực, khó thở và đau đầu. Từ tháng 6 đến tháng 9 năm nay bà đã phải gọi cấp cứu tới 6 lần. Một người đàn ông 90 tuổi cũng ở khu Ota đã uống Depas (thuốc nhóm benzodiazepine được kê đơn nhiều nhất trong năm) trong suốt 12 năm liền. 2 năm trước chức năng nhận thức của ông bị suy giảm, ông không còn giao tiếp bằng mắt với vợ và cũng không thể nói chuyện.

Các thuốc thuộc nhóm benzodiazepine được sử dụng nhiều cho người cao tuổi khi họ bị mất ngủ. Đương nhiên khi tuổi càng nhiều thì thời gian cần để ngủ càng ít đi. Do đó các bác sĩ thường khuyên người cao tuổi nên vận động vào ban ngày, ngủ muộn vào ban đêm, dậy sớm vào buổi sáng… Người bị đau lưng nên tập thể dục, người bị lo âu, trầm cảm cần tìm đến các liệu pháp tư vấn…

Thuốc ngủ, thuốc chống lo âu tiêu biểu (trong ngoặc là tên thường gọi của thuốc)

• Depas (Etizolam)
• Solanax (Alprazolam)
• Rize (Clotiazepam)
• Halcion (Triazolam)
• Wypax (Lorazepam)
• Meilax (‎Ethyl Loflazepate)
• Cercine (Diazepam)
• Lexotan (Bromazepam)
• Rohypnol (Flunitrazepam)
• Grandaxin (Tofisopam)

Cẩn trọng với thuốc ngủ tại Nhật

Theo 朝日