Bạn đã từng nghe cụm từ “Shakojirei” (社交辞令) chưa? Nó được tạm dịch là nguyên tắc xã giao. Đây là điều mà bạn cần phải hiểu để các mối quan hệ trong kinh doanh cũng như cuộc sống hàng ngày được diễn ra thuận lợi. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về nó ngay sau đây nhé.

Ngữ cảnh

Dưới đây là đoạn hội thoại giữa 2 nhân vật A và B để chúng ta có thể hiểu rõ hơn về nguyên tắc xã giao.

Tiếng Nhật:

“Aさん「最近、釣りに凝っていてさ。毎週のように出かけているんだ」

Bさん「そうなの？私はあのぬるぬるした魚の感触が苦手だから、釣りはしたことがないわ」

Aさん「今度一緒に釣りを楽しもうよ。きっと好きになるよ」

Bさん「そうね、いつか機会があったら行ってみたいな」”

Tiếng Việt:

“Anh A: Gần đây tôi thường đi câu cá. Hầu như tuần nào tôi cũng đi.

Anh B: Vậy à? Việc sờ vào những con cá nhơn nhớt tôi kém lắm nên tôi chưa đi câu bao giờ cả.

Anh A: Lần sau hãy cùng đi với tôi đi. Nhất định bạn sẽ thấy thích!

Anh B: Nếu như có cơ hội tôi muốn đi thử.”

Trong trường hợp này thực ra anh B không muốn đi câu cá tuy nhiên anh ấy lại trả lời lại như trên hội thoại. Nếu như nói thật lòng chắc chắn anh A sẽ cảm thấy rất buồn. Để không bị mất lòng thay vì nói 「必ず行く」 (tôi nhất định sẽ đi) anh đã sử dụng cách nói “đục” là cách nói từ chối một cách khéo léo là 「いつか機会があれば」(nếu như có cơ hội).

Việc không hứa hẹn cũng không từ chối có thể nói là lối nói tương đối nửa vời của người Nhật nhưng đó là cách thức để họ tuân thủ được nguyên tắc xã giao. Có thể nói người Nhật không thích nói “KHÔNG” trong giao tiếp.

Chú ý 

Một trong những quy tắc xã giao khác của người Nhật để tạo ấn tượng tốt với đối phương đó chính là mời đi ăn hoặc tham gia sự kiện nào đó mà không có đề cập đến thời gian cụ thể.

Khi mới gặp một ai đó mà có điểm chung với mình nhiều người thường nói「今度一緒に出掛けよう」(lần sau đi với tôi nhé). Ngay cả bản thân người Nhật đôi khi cũng bối rối không biết đấy có phải là lời nói xã giao hay không. Khá nhiều người Nhật nghĩ rằng nếu như đối phương không có đưa ra thời gian cụ thể nào thì có thể nói đây chỉ là một lời nói mang tính xã giao. Ngoài ra còn một số từ thường dùng khác như 「いつかね」「そのうちね」(một lúc nào đó) cũng có thể cho là câu trả lời có tính xã giao. 

Ngược lại khi có kèm theo trong câu nói là thời gian cụ thể hoặc hỏi bạn về thời gian bạn có thể đi thì khả năng cao đây là một lời mời thực sự chứ không phải xã giao.

Có lẽ điều trên đây làm cho khá nhiều người nước ngoài cảm thấy bối rối khi giao tiếp với người Nhật. Tuy nhiên hãy nhớ rằng người Nhật tuân thủ điều này vì không muốn làm cho đối phương phật ý. Đó chính là tinh thần “Omotenashi” (tạm dịch là Sự hiếu khách) của con người Nhật Bản.

MTWアキ (LOCOBEE)

* Bài viết thuộc bản quyền của LOCOBEE. Vui lòng không sao chép hoặc sử dụng khi chưa có sự đồng ý chính thức của LOCOBEE.